Toshent irrigаtsiya vа qishloq xoʼjаligini mexаnizаtsiyalаsh muhаndislаri instituti

Yoʼllarning kategoriyalarini va qoplamalari turini belgilash.
Yoʼllar kategoriyasi, asosan yoʼllarning ahamiyati va undan tashiladigan yuklar miqdoriga qarab aniqlanadi.
Loyihani ishlashda massiv markazlarini tashqi yoʼllar bilan bogʼlovchi yoʼllarni IV va massiv ichidagi asosiy yoʼllarni V kategoriya sifatida qabul qilinadi.
Massiv ichidagi asosiy yoʼllar (V kategoriya) 4 guruhga boʼlinadi:
guruh yoʼllari markaziy qishloqni yordamchi qishloklar bilan, yordamchi qishloqlarni bir - biri bilan va tashqi umumiy yoʼllar bilan bogʼlaydi;
guruh yoʼllari yordamchi qishloqlarini chorvachilik fermalari, yordamchi korxonalar, mahsulotni qabul qilish va qayta ishlash joylari, omborxonalar va boshqa shunga oʼxshashlar bilan bogʼlaydi.
guruh asosiy dala yoʼllari kiradi. Ular qishloqlarni, fermalarni va boshqa massiv markazlarini almashlab ekish dalalari, bogʼlar, yaylovlar, pichanzorlar, xirmonlar, dala shiyponlari bilan bogʼlaydi.
guruh yoʼllari qishloqlar ichidagi tor va berk koʼcha yoʼlllari.
Bu vazifani bajarishda talaba 1 va 2 guruh yoʼllarini joylashtirish masalasini yechadi, 3 guruh yoʼllarini joylashtirish maydonlarni tashkil qilish bilan bogʼliq boʼlganligi uchun u keyingi vazifalarni bajarish jarayonida yechiladi.
1 guruh yoʼllarining umumiy kengligi 10 m, qoplamasi kengligi 6 m, 2 guruh yoʼllarining umumiy kengligi 8 m, qoplamasi kengligi 4,5 m qilib loyihalanadi.
Yoʼlning qoplamasi respublikamiz sharoitida asosan asfalьt betondan (shagʼal tosh va bitum aralashmasi) qilinadi.
Yoʼlning chekka, qoplamasi qismi kengligi ulardan zanjir gʼildirakli traktorlar yurishi moʼljallangan boʼlsa kengroq (1,5-2,0) qilib loyihalanadi.
Zarur hollarda yoʼl inshootlari qurish moʼljallanadi. Bularga koʼprik-
lar, yoʼl tagidan oʼtadigan quvurlar va boshqalar kiradi. Ularning kengligi qishloq xoʼjalik mashinalarining kengligiga qarab belgilanadi.
IV kategoriya yoʼllarida quriladigan koʼpriklar kengligi 8 m, V kategoriya yoʼllardagi koʼpriklar kengligi 7 m qilib loyihalanadi. Kichik ariq va zovurlardan yoʼllar quvurlar yordamida oʼtkaziladi.