Toshent irrigаtsiya vа qishloq xoʼjаligini mexаnizаtsiyalаsh muhаndislаri instituti

Аlmashlab ekish maydonlarini joylashtirish.
Аlmashlab ekish maydonlarini joylashtirish paxtachilik massivlarida
sabzavot yem-xashak almashlab ekish maydonini joylashtirishdan boshlanadi. Bu almashlab ekish uchun ulardagi ekinlarning koʼp mehnat talab qilishini, bir gektar yerdan olinadigan mahsulot miqdori koʼpligini va bu yerlarga nisbatan koʼproq mineral va organik oʼgʼit ishlatilishini hisobga olib, transport xarajatlarini kamaytirish maqsadida yer maydonini qishloqlarga yaqin joylardan ajratish kerak.
Bu almashlab ekish massivlarida yetishtirilgan yem-xashak fermalarga keltirilishi va ularni uzoq masofaga tashish oʼngʼaysiz ekanligini hisobga olib, ularni chorvachilik fermalari yaqiniga joylashtirish kerak.
Bogʼlar, uzumzorlar, terakzorlar, tutzorlar va sabzavot-em-xashak almashlab ekish maydonlari joylashtirib boʼlingandan keyin, qolgan hamma yerlarga asosiy tarmoq ekinlari uchun tashkil qilinadigan almashlab ekish maydonlari joylashtiriladi. Bu almashlab ekish maydonlariga tuprogʼi unumdor, suv bilan yaxshi taʼminlangan yerlar bilan bir qatorda yangi oʼzlashtirilgan yerlar ham kiritiladi. Oʼzlashtiriladigan yerlarga Haydalma yerga aylantiriladigan yaylovlar, pichanzorlar va boshqa kam daromad beruvchi yer turlari, loyihada buzish moʼljallangan uylar, inshootlar, yoʼllar, ariqlar zovurlar va hakozolardan boʼshaydigan yerlar kiradi.
Paxtachilik almashlab ekish maydonlariga shakli ixcham, dalalari katta va toʼgʼri shaklli, dala ishlari mexanizatsiyalashga qulay, suv bilan yaxshi taʼminlangan yer boʼlaklari ajratiladi. Har bir almashlab ekish maydoni bitta ariqdan suv ichishi kerak.
Vilt kasalligi zamburugʼlari bilan zararlangan, shoʼrlangan va yer osti suvlari sathiga yaqin joylashgan yerlarda tarkibida paxta kamroq boʼlgan almashlab ekish joriy qilinadi.
Unga 1:2:1:2:1:2, 2:4:2, 2:3:2:2:1, 2:3:2:1:1, 2:1:4:1:2,
koʼrinishlaridagi almashlab ekishlar kiradi.
Yer turlari va almashlab ekish maydonlarini joylashtirishning iqtisodiy asoslash.
Yer turlari va almashlab ekish maydonlarini joylashtirishni iqtisodiy asoslashda ham oʼzlashtiriladigan yerlarning aniq maydonlari, qurilishi zarur injenerlik inshootlarining hajmi aniq boʼlmagani uchun faqat yillik xarajatlardan foydalanish mumkin.
Qishloq xoʼjalik yer turlarini va almashlab ekish maydonlarini toʼgʼri joylashtirish uchun ularning ishlab chiqarish boʼlinmalari va massiv markazlari bilan yaxshi bogʼlanishini taʼminlash maqsadida loyiha bir necha yechimda ishlanadi.