Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Oldini olish va qarshi kurashish tadbirlari. 
Jxtiosporidioz 
kelib chiqqan paytda, birinchi navbatda, uning boshqa suv havza­
larida tarqalib ketmaslik choralarini ko‘rish zarur hamda infeksiya 
manbayini yo‘qotishga qaratilishi lozim. Buning uchun nospgiom 
xo‘jaliklarda karantin o ‘matiladi. Nosogiom xo‘jaliklaming suvla- 
rida erkin xlor konsentratsiyasi 5-8 mg/l atrofida yaratiladi, suv 
havzalarining, hovuzlarning ostidagi loyqalar xlorli yoki so‘ndiril- 
magan ohak bilan dezinfeksiya qilinadi (25-30 s/ga) va quritiladi.
Veterinariya-sanitariya ekspertizasi. 
Ixtiosporidiozning qo‘z- 
g‘atuvchisi odatn va go‘shtxo‘r hayvonlar uchun xavfli emas. No­
sogiom xo‘jaliklardan ovlangan baliqlar, agarda ulaming ko‘rinishi 
va yegulik sifati talabga javob bersa, hech qanday cheklovsiz 
iste’molga chiqariladi. Tovarlik ko‘rinishi va iste’mol qilish sifati 
talabga javob bermasa, vetvrach-ixtiopatologning xulosasiga ko‘ra 
qaynatilgandan so‘ng hayvonlarga yediriladi yoki utilizatsiya 
qilinadi.

---

OLTINCHI BOB.
INVAZION KASALLIKLAR
Baliqlarning invazion kasalliklari hayvonot olamiga mansub 
parazitlar tomonidan qo‘zg‘atiladi. Bu kasalliklaming nomenk- 
laturasi 1928-yilda K.I. Skryabin va R.S. Shulslar tomonidan ishlab 
chiqilgan. Olimlar kasalliklarga qo‘zg‘atuvchilarining avlodiga “oz” 
yoki “yoz” suffiks qo‘shimchasini berish natijasida nom berishni 
tavsiya etishgan. Masalan, sangivinikol-sangvinikolyoz kasalligi, 
digramma-digrammoz va boshqaiar.
Baliqlarning invazion kasallik qo‘zg‘atuvchilari bir hujayrali 
patogen organizmlar, parazit gelmintlar, parazit qisqichbaqalar va 
molluskalar boiishi mumkin. Shuning uchun ham ixtiopatologiyada 
baliq kasalliklari qo‘zg‘atuvchilarining guruh va tiplariga qarab 
quyidagi guruhlarga: protozoylar, gelmintozlar, krustatseozlar, 
parazit qisqichbaqalar va ikki pallali molluskalar boiishi mumkin. 
Bir qancha к eng tarqalgan protozoy kasal!iklarni sodda hayvonlar 
chaqiradi (xivchinlilar, sporalilar, kiprikli infuzoriyalar, knidoskori- 
diyalar), gelmintoz kasalliklarni turli xil parazit chuvalchanglar 
(monogeniyalar, trematodalar, sestodalar, nematodalar va akan- 
totsefalalar) keltirib chiqaradi. Parazitning tarqalishi tabiiy va sun’iy 
suv havzalarida baliqlarda ham xuddi dengiz baiiqlaridagidek 
uchraydi.