Topografiyalíq anatomiya páni boyínsha oqíw metodikalíq-kompleks

Xirurgiya ásbapları
Xirurgiya ásbapları qollanılıwına qaray bes gruppaǵa bólinedi.
1. Toqımalardı ajratatuǵın ásbaplar. Bularǵa tómendegiler kiredi: skalpellar - xirurgiya pıshaqtıń qır -kesetuǵın dástesine qaraǵanda 2-2, 5 márte kalta. Sınası kesetuǵınnan, onıń tesqari tárepi bolsa arqa - súyeniwig'i. Kesetuǵın qırdıń formasına qaray ushı ótkir lekin qornli-tuwrı, qaytarılǵan hám oraqsimon skalpellari bar. Kóz xirurgiyasi ushın isletiletuǵın skalpullarning dúzilisi formaları túrlishe, olardıń qır bólegi dástesine salıstırǵanda 5-6 márte kishi - ol tenotoma dep ataladı. Ol tuwrı hám qayırılǵan sırtqı kórinislerde bolıp, shemirsheklerdi kesiwge maslastırılǵan. Kesetuǵın sına bólegi dástesine qaraǵanda 1, 5-2 sm kalta, lekin skalpeldiń qırına qaraǵanda talay qalın. Bul Xirurgiyalıq pıshaq shemirshek toqımasın keshiw ushın isletiledi. Amputasiya (kesiw-qırqıw) pichog'ining qır sınası dástesine salıstırǵanda (2-3 sm) uzınlaw. Bul pıshaqtıń qır kesetuǵın bólegi bir hám óz-ara boladı. Gerniotom - xirurgiya pichog'i, lekin kesetuǵın bólegi onsha uzın bolmaydıden azmaz ponasiga qaray qayırılǵan.
Qayshılar eki qırlı bolıp, dástesi vint arqalı bir-birine tutasǵan choqda ol tezlik menen ashıladı hám jabıladı. Xirurgiya ámeliyatında tómendegi qayshılar isletiledi: Kuperning qırı tuwrı, ushı ótkir hám qırı óziniń tegisligine azmaz qayırılǵan. Rinterniki bolsa qır bólegi múyesh astında qaptal tárepke qayırılǵan, kindik qayshın kesetuǵın bólegi taǵa tárizlı qayırılǵan, ishek, kóz, murın, hiqildoq, xalqum hám basqa aǵzalar ushın belgilengen arnawlı qayshılar da bar.
Suyek toqımasın kesiw ushın taǵa tárizlı lekin tegis, simsimon gárdishli xirurgiya pıshqılar isletiledi. Iskenjeler tómendegilerge bólinedi: tuwrı, múyeshtegi, tarnovli, ajratqıshlar (raspator) tuwrı, yarım aylanba, tovlangan, suyek ombirlar - xirurgiya shipsi Liston, Lyuer hám Farkvassonlarni kesetuǵın suyek ombiri, trepan, trefin - Buraw, ótkir qasıq, kyuretki.
2. Toqımalardı ustap turıwshı qısqıshlar (olardıń toqımanı ustap turatuǵın bóleginiń bir tárepinde eki, ekinshi tárepinde bolsa bita ótkir tisleri bar). Anatomiyalıq qısqıshlardıń toqımanı ustap turıwshı bólegi taram-taram mayda túrler arqalı úskenelestirilgen bolıp, lekin TISsiz. Jaralardı ılgıshı (kryuchki) TISli hám jalpaq - Farabefaniki - uchsiz hám ushı ótkir avtomatlasqan. Zondlar ushı qayırılǵan xili bar.
3. Qan toqtatgich ásbaplar. Peana qan toqtatgichi, qısqısh (zajim) ushı máyeksimon - taram - taram. Koxer qısqıshınıń tisleri anatomiyalıq qısqıshnikiga uqsaydı, lekin ushı azmaz uzınchoq. Xolstet qısqıshınıń ushı kishi dıǵırıqǵan, TISsiz, Koxer arteriya iskenjesiniń ushı azmaz keń hám tuwrı yamasa qayırılǵan - TISsiz. Esmarxning qan toqtatgich oraw (jgut) rezina trubkasidan yamasa qayıs formasında bolıp bir tárepinde ılgısh, ekinshi uchidada shınjır jalǵanǵan boladı.
4. Toqımalardı bir-birine birlestiruvchi ásbaplar. Tuwrı, qayırılǵan hám chanasimon iyneler toqımalardı birlestiriw ushın qollanıladı. Teri toqımasın birlestiriwde qollanılatuǵın ninaning kesetuǵın bóleginiń forması úshmúyeshlikli hám ótkir, isheklerniki bolsa gewdesi domalaq. Xirurgiya iynelerdiń sabaq ótetuǵın tesigi avtomatlasqan.
Malye, Gegar, Troyanovlarning Iyne uslatgichlarini dúzilisi bólegine qaray olar bir-birinen jetkilikli dárejede parıq etiwi múmkin. Gerlaxni ninasining sabaq tesigi ápiwayı to'zilgan, lekin orta bóleginde keń dástesi bar, sebebi ol qattı toqımalardı tıgıwǵa maslastırılǵan.
5. Arnawlı ásbaplardıń xızmeti. Bazi-bip Operaciyalardı orınlawda kópshilik gruppa daǵı ásbaplardıń tek ǵana qay-qaysısın tańlap qollawdı biliw kerek. Mısalı, traxeotubus, qabırǵanı kesetuǵın qayshı, ishek iskenjesi, túrli konstruksiya daǵı aqta ombiri hám basqalar.