“Tong sirlari”

d) davr adabiyoti:
Adabiyotshunos olim Begali Qosimov ushbu davr adabiyotini “milliy va ijtimoiy kurashlar davri adabiyoti” deb ataydi. Chunki 1910-yillarda Turkiston ma`naviy hayotida keng tomir otgan o`zbek jadid adabiyoti o`zining chinakam samaralarini qiyin-qistov 1920-yillarda berdi: Cho`lpon o`z she`riyati bilan yangi o`zbek she`riyatining poydevorini yaratdi. Qodiriy o`zbek romanchiligiga asos soldi. Fitrat o`zbek dramachiligining eng sara namunalari muallifi bo`ldi.
Cho`lpon 20-yillarning boshlaridayoq “Go`zal”, “Sirlardan”, “Men shoirmi?” singari she`rlari bilan barmoq vazniga asoslangan yangi o`zbek she`riyatini yuksak taraqqiyot bosqichiga olib chiqdi. Vatan va millat manfaati bilan yashagan shoir bolsheviklar olib borgan bilansiyosatning mustamlakachilik mohiyatini fosh etishga, xalqni zulm va zo`ravonlikka qarshi hurriyat uchun kurashga da`vat etishga qaratilgan she`rlar yozdi. Cho`lpon bu she`rlari bilan adabiyotning kurash quroliga aylanishi mumkinligini isbotlab berdi.