Melodeklamatsiya - ta’kidlab ijro qiiish
«Melodeklomatsiya» - grekcha qo'shiq va deklomatsiya, ya’ni «ta’kidlab aytish» ma’nosidagi konsert janri. Estrada san’atiga bu janrni XIX asrda rossiyalik ijodkorlar olib kirdi, She’rni - musiqa bilan ta’kidlab ijro qiiish yoki she’rni fortepyano chaluvchi bilan jo'rnavo bo’lib ijro qiiish melodeklomatsiya deb ataldi. Tez orada bu yo'nalishning ham kompozitorlari va aktyorlari paydo bo'ldi. Kompozitorlar orasida G.A.Lishin tezda mashhur bo'ldi. Aktyorlar orasida esa V.F.Komissarjevskaya shuhrat qozondi. Sahnada ajoyib rollar ijro etgan bu aktrisa badiiy kechalarda. ijodiy uchirashuvlarda mashhur she’rlarni melodeklomatsiya qilib olqishlar olgan. Bu yo’nalish juda ko'p muxlislar ortirgan aktrisa estrada san’ati rivojiga ulkan hissa qo'shgan. U opera va melodrama oralig'idagi yangi janrga - musiqali dramaga asos bo'lgan. Asar qahramonlari monologi - ariya. dialogi - duet deb nomlangan va musiqa bilan hamohang ijro qilingan. Melodeklamatsiya, ariya, duetlar estrada konsertlarini boyitadigan nomerlar bo’lib, o'z muxlislari orasida qadrini topdi.
Hikoyalar kechasi - kichik tomosha turlari
Hikoyalar kechasi - estradadagi bir aktyor tomonidan ijro qilinadigan adabiy janr hisoblangan. Aktyor tomonidan yaratilgan badiiy kompozitsiya tomoshbinlarga gapirib berilgan. Bu tabiiy hikoyalash jarayoni aktyor A. Ya. Zanushnyak tomonidan katta mahorat bilan ijro qilingan. Hikoyalar va novellalarni sahnadan turib gapirib berish estradaga «Hikoyalar kechasi» nomli adabiy- badiiy janrni olib kirdi va bir aktyor ijrosi tushunchasi rivojlanishiga o'z hissasini qo’shdi. Bu tushuncha keyinchalik estradaga «Bir aktyor teatri» atamasini olib kirdi.
Imitatsiya - taqiid
Imitatsiya - lotincha taqiid qilmoq ma’nosini anglatadi. Estradada bu tushuncha ikki ma’noda qo’llaniladi. Birinchisi - tabiatdagi jonvorlar tovushlarini hamda maishiy turmushda uchraydigan tovush va shovqinlarni ma’lum syujetga bo‘ysundirgan holda tikiash - ijro qilish san’atidir. Bunday aktyor - «odam orkestr», ya’ni barcha tovushlarni ijro qiladigan «tovushlar asbobi» deb nomlangan. Bunday nomeri bilan konsertlarda qatnashgan ijrochi «odam orkestr»ni konferanse tomoshabinlarga tanishtirganda uning uchun ham o‘z imkoniyatlarini namoyon qilish imkoniyati paydo bo'lgan.
Ikkinchisi - sahnada ijro qilinib, muxlislar orasida mashhur bo’lgan - qo'shiq, ariya, she’r yoki raqs nomerlarni taqlidiy qayta tiklab ijro qilishni anglatgan. Taqiid - kishilarni o'ziga xos bo‘lgan gapirish usuli. ovozi, yurish-turishi, qilig’i, xatti-harakati, fe’lini, hatto kiyinishidagi ko’zga tashlanadigan jihatlarini bo'rttirib ko‘rsatib berishga asoslanadi. Konsertlarda, mashhurlar yubileylarida, benefislarda taqiid - o‘rtoqlik hazili deb e’lon qilingan. Bu hazil tomoshabinlarga ma’qul bo'lgan. Mazkur yo'nalishlarning mashhur ijrochilari ikkala yo'lda ham ijod qila olgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |