Tolali optik uzatish tizimlarining raqamli liniya kodlarining tuzilishi

2.2 Optik kommutatorlaming asosiy vazifalari
Optik kommutatorlar tarmoqda bir qancha asosiy vazifalarni bajaradi — tashish (transportirovka) — bir portdan boshqasiga optik signal polosasi, chastotalar polosasi yoki alohida to‘lqin kanallarini kommutatsiyalash; — tiklash — tolali-optik kabellarning ishdan chiqqan komponentlarini yoki uzilishlarini chetlab o‘tish imkoniyati. Tarmoqli testlash va boshqarish — sinov asboblarida masalan, vaqt bo‘yicha ajratish qobilyatiga ega optik reflektorlarda kommutatsiyalanuvchi elementlar uzoqdagi bo‘g‘inlarda tolali — optik kabellarning to‘plamini tekshirish uchun yoki trafikning faolligini uning o‘tishini buzmaydigan usul bilan nazorat qilish uchun foydalaniladi.
Kommutatorlar quyidagi parametrlar bilan tavsiflanadi : — «o‘chirilgan» rejimida «ulangan» rejimiga nisbatan chiqishda kommutatsiyalanuvchi signalning susayish koeffitsiyenti (kommutatorning turiga bog‘liq holda 40 — 50 dB dan 10 — 15 dB gacha o‘zgartirilishi mumkin); — kom m utator tom onidan kiritilayotgan yo'qotishlar — kommutator tomonidan vujudga keltiriladigan signalning susayishi;
— o‘tish o‘chishi -kerakli chiqishda signal quwatining qolgan barcha chiqishlardagi signallar quwatiga nisbati;
— polyarizatsion yo‘qotishlar - kommutatsiyalanuvchi signalning polyarizatsiyasi (qutblantirilishi) natijasida vujudga keltiriluvchi susayishi (kuchsizlanishi).
2.3 Optik kommutatorlarning asosiy turlari
Ishlab chiqarish texnologiyasiga ko‘ra kommutatorlarning quyidagi turlari farq qilinadi.
1. Mexanik optik kommutatorlar. Kirish optik portlaridan optik tolalar ulangan chiqish optik portlariga yorug‘lik oqimini kommutatsiyalovchi elementning ko‘- chishidan foydalanadi. Bunday kommutatsiyalovchi element sifatida optik to'lqin elitkich (volnovod) ning aylanuvchi kesmasi, prizma yoki yo'naltirilgan yulduzsimon tarmoqlagich bo'lishi mumkin .
2. Elektrooptik kommutatorlar. Kommutatorlarning bu turi qo‘yilgan kuchlanish ta’sirida aloqa koeffitsiyentining o‘zgarishi hisobiga chiqish portlarining birida yorug‘lik oqimini fokuslash uchun yo‘naltirilgan tarmoqlagichlardan foydalanadi. 3. Akustooptik kommutatorlar. Akustik to‘lqinlarda yorug‘lik difraksiyasi asosida fotoelastiklik effekti yotadi muhit sindirish ko'rsatkichining elastik kuchlanishlar ta’sirida o‘zgarishi. Bu effekt oqibatida optik shaffof muhitda tarqalayotgan akustik to'lqin vaqt va makonda davriy bo‘lgan muhit sindirish ko'rsatkichi n ning g'qlayonlanishini vujudga keltiradi.
Yorug‘lik uchun bunday muhit tovush tezligi rbilan ko‘chuvchi fazoviy difraksion panjarani tashkil etadi. Yorug‘lik akustik maydon orqali o‘tib, sindirish ko‘rsatkichi nobiijinsliliklarida difraksiyalanadi. Bunda tovush to ‘lqini chastotasining o‘zgarishi bilan yorug‘lik to'lqinining tushish burchagiga nisbatan og‘ish burchagi (difraksiya) o‘zgaradi. Bu holat yorug‘lik to‘lqinlari tarqalishi yo'nalishini boshqarishga imkon beradi.