Tktiyf tmj s4-21 guruh talabasi yuldasheva iroda metall buyumlarni mexanik usulda payvandlash to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar. Metallarni Mexanik usulda payvandlash

TKTIYF TMJ S4-21 GURUH TALABASI YULDASHEVA IRODA
Metall buyumlarni mexanik usulda payvandlash
Payvandlash to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar. Metallarni Mexanik usulda payvandlash
Metallarga ishlov berish uslublarini takomillashtirish, ayniqsa
payvandlashning yanada oqilona va ilg‘or usullarini joriy qilish
muhim vazifalardandir. Buning uchun esa, avvalo, metallni tejab
sarflash, mustahkam birikmalar (detallar) olish imkonini beradigan
texnologiyalarni ishlab chiqish, oson va tez bajariladigan jarayonlarni
tatbiq etish talab qilinadi. Masalan, faqat turli qurilish tuzilishlarini payvandlab biriktirish jarayonida 20 % ga yaqin metall tejaladi.
Ishlatiladigan energiya turlariga ko‘ra, payvandlash quyidagi
asosiy turlarga bo‘linadi:
- yaxlit qizdirib bosim ostida payvandlash; temirchilik usulida
prokatlab, siqib payvandlash;
-muayyan joyni qizdirib bosim ostida payvandlash, kontakt usulida, induksion presslab, yoy-presslab, duffiizion payvandlash;
- metallni tashqi issiqlik manbayi bilan qizdirmay, bosim ostida
payvandlash, ultratovush vositasida, sovuq holatda, ishqalab, portlatib,
magnit-impuls usulida payvandlash;
- suyuqlantirib payvandlash, elektr yoyi, gaz alangasida, termik
usulda, elektr-shlak usulida, elektron nur, lazer nuri, plazma bilan
payvandlash.
Nikolay Nikolayevich Benardos (1842-1905) texnikaning turli
sohalariga oid ko'pgina ixtirolar muallifidir. U 1882-yiida payvandlashda elektr yoyini qo‘lladi. Hozirgi vaqtda deyarli hamma turlari:
ko‘mir va metall elektrodlar bilan payvandlash, shu jumladan, flyus
ostida payvandlash, ikki elektrod orasida yonayotgan bilvosita ta’sir
etadigan yoy bilan payvandlashni u taklif etgan. N. N. Benardos yoyni
magnit bilan boshqarish hamda ko‘mir va metall elektrodlar bilan payvandlash avtomatlarini ham taklif etgan.
Muhandis Nikolay Gavrilovich Slavyanov (1854-1897) jahonda
birinchi bo‘lib o‘zgarmas tok bilan ishlaydigan payvandlash
generatori loyihasini ishlab chiqdi. Payvandlash jarayoni uch sinfga
(DS 19521-74) termik, termomexanik hamda mexanik payvandlashga
ajratiladi. Payvandlashning termik sinfi metallni suyuqlantirib
payvandlash turlarini o‘z ichiga oladi. Termomexanik sinfga issiqlik
energiyasidan foydalangan holda bosim ostida payvandlash turlari
kiradi. Payvandlashning mexanik sinfiga qo‘shimcha mexanik
energiya bilan bosim ostida payvandlashning turlari kiradi.