Tkti-2020. 5-маъруза. Махсус фанларни ўқитиш методлари ва шакллари

3) «Зинама-зина» усули
Ушбу усул мавзу бўйича якка ва кичик жамоа бўлиб фикрлаш, билимларни ёдга тушириш, фикрларни умумлаштириш ва уларни график ифодалашга ўргатади. У қуйидаги тартибда ўтказилади:

• 
  кичик гуруҳлар шакллантирилади;
  
• 
  тарқатма материаллар тарқатилади ва қоидалар билан таништирилади;
  
• 
  ўқитувчи гуруҳларга тарқатма материалда берилган мавзу бўйича билган маълумотларини ёзиб чиқиш вазифасини беради ва вақт белгилайди;
  
• 
  гуруҳ аъзолари мавзу бўйича маълумотларни ёзма, расм, чизма кўринишида ифода этадилар;
  
• 
  гуруҳ иши тақдимот қилинади, бунда гуруҳлар томонидан тайёрланган материаллар доскага мантиқий поғоналар, зиналар шаклида илиб борилади;
  
• 
  ўқитувчи тақдимотларни баҳолайди ва машғулотни якунлайди.
  

4) “Чархпалак” усули
Ушбу усул талабаларни ўтилган мавзуларни эслаш, мантиқий фикрлаш, мустақил жавоб бериш ва ўз-ўзини баҳолашга ҳамда ўзлаштиришни қисқа муддатда баҳолашга қаратилган. У қуйидаги тартибда ўтказилади:

• 
  кичик гуруҳлар шакллантирилади;
  
• 
  талаб ва қоидалар билан таништирилади;
  
• 
  тарқатма материаллар гуруҳ аъзоларига тарқатилади;
  
• 
  ҳар бир гуруҳ аъзоси ўз тарқатма материалидаги вазифани бажаради ва юқори ўнг бурчагига гуруҳ рақамини, юқори чап бурчагига эса ўз белгисини қўяди;
  
• 
  бажарилган тарқатма материаллар гуруҳлараро «чархпалак айланиши» бўйлаб бир-бирига узатилади;
  
• 
  гуруҳ аъзолари томонидан янги тарқатма материаллар ўрганилади ва ўзгартиришлар киритилади ва яна айланма йўналишда кейинги гуруҳга узатилади;
  
• 
  айланишлар сўнггида ҳар бир гуруҳ аъзоси ўзининг илк бор тўлдирган материалларини танлаб олади;
  
• 
  ҳар бир гуруҳ аъзоси бошқалар томонидан киритилган тузатишларини ўзиники билан таққослайди ва таҳлил қилади;
  
• 
  ўкитувчи тарқатма материалда берилган вазифаларини ўқийди ва жамоа билан муҳокама қилади ва якунида тўғри жавобларни тақдим этади;
  
• 
  ҳар бир талаба ўзининг жавобларидаги фарқларини таҳлил қилади, балл тўплайди ва ўзига ўзи баҳо қўяди.
  
• 
  талабалар ўзларига баҳо қўйишган, ўкитувчи тарқатма материалларни йиғиб олади ва балларни гуруҳ журналига кўчириб қўяди.