Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

1.2. Signallarni qayta ishlash qurilmalarining asosiy elementlari va vazifalari, 
signallarning vaqt va chastota sohalarida ifodalanishi 
Datchik – bu fizik parametrni mutanosib elektr signaliga aylantiruvchi 
qurilmadir. Datchiklarga misollar: mikrofon, termometr, tezlik o‘lchagich, og‘irlik, 
bosim o‘lchagichlar. Signallarni qayta ishlashda asosan datchiklardan qabul qilingan 
kirish signal ma’lumotlari ma’lum bosqichlardan o‘tkaziladi [3, 5].
SRIB tizimining asosiy elementlari (1.1-rasm): 
D - analog signal sensori; 
AF - past chastotali analog filtr; 
ARO‘ - analog-raqamli o‘zgartirgich; 
DSP - signal protsessori (Digital Signal Processing); 
RAO‘- raqamli-analog o‘zgartirgich; 
IQ - ijro qiluvchi qurilma. 

---

20 
1.1-rasm. Raqamli signalni qayta ishlash tizimining tuzilishi 
Alohida qurilmalarning vazifalarini ko‘rib chiqamiz [1, 2, 6]. 
Analog filtr
– bu analog signal pulslarini tekislovchi va signalda foydali 
ma’lumotli chastotalarni ajratuvchi reaktiv elementlardan (L - induktivlik,
C-sig‘im, R-rezistor) iborat elektr sxema. 
ARO‘, RAO‘
– bu signallarni diskretlash va kvantlash qurilmalari bo‘lib, ular 
signallarni analogdan raqamliga va aksincha raqamlidan analog ko‘rinishga 
o‘zgartiruvchidir. 
DSP (Digital Signal Processing)
– bu raqamli signallarni qayta ishlash 
algoritmlari asosida raqamli ishlov beruvchi signal protsessori. 
Signal xususiyatlari.
Signallar bir o‘lchamli, ikki o‘lchamli yoki uch 
o‘lchamli bo‘lishi mumkin. Matematik jihatdan bunday signallar mos ravishda bir, 
ikki va uch o‘zgaruvchili funksiyalar bilan tasvirlanadi. 
Tabiatda juda ko‘p signallar davriy bo‘lib, ularning qiymatlari davrga teng 
oraliqlarda takrorlanadi (1.1-jadval). 
Signal energiyasi
– bu shovqinli muhitda raqamli signallarning foydali 
qismlarini ajratib olish uchun muhim xususiyatidir. Signalning