Тизим: асосий тушунча ва таърифлар

ТИЗИМ

• Элементларнинг алоқалари ва улар ўртасида ўзаро боғланишлари ва атроф-муҳит ўртасидаги ўзаро таъсирлар ташкил қилувчи, тизимининг ички яхлитлигини, маълум сифат ва мақсадини шакллантирувчи элементлар яхлит тўпламидан иборат.

ЭЛЕМЕНТ

• Элемент ‒ бу мураккаб тизимнинг таркибий бир қисми ҳисобланади.
• Элемент – конкрет хусусиятларга эга, тизимга нисбатан мустақил бўлган, унинг ажралмас қисми.
• АЛОҚА
• Тизимининг бир элемент хусусиятларининг бошқа элемент хусусиятларига боғлиқлик мажмуаси.

ЎЗАРО ТАЪСИР

• Тизим элементларининг бир-бири ва атроф-муҳит билан ўзаро таъсир (таъсир) жараёни.
• ТАШҚИ МУҲИТ
• Ташқи атроф-муҳитда мавжуд бир қатор объектларни тизимга таъсири.

Ахборот тизимлари

• “Тизим” атамасига “ахборот” сўзига қўшилса, ахборот тизимининг мақсади, унинг яратилиши ва ишлашини намоён қилинади.
• Ахборот тизими ‒ қўйилган мақсадга эришиш учун ахборотларни йиғиш, сақлаш, қайта ишлаш, излаш, тайёрлашнинг ўзаро боғланган воситалари, услублари ва персоналлари тўпламидан иборатдир.

Тизимли таҳлил

• Тизимли таҳлил – тадқиқот қилинаётган тизимнинг ўзгарувчилари ёки элементлари орасидаги тузилмали алоқаларни аниқлайдиган илмий усул. Бу умумий илмий, тажриба, илмий, статистик, математик усуллар мажмуасига асосланган.

Тизимли таҳлил келиб чиқиши

• Тизимли таҳлил илмий усули компютер технологияларини ривожлантириш даврида пайдо бўлган. Мураккаб муаммоларни ҳал этишда муваффақиятлар кўп жиҳатдан замонавий ахборот технологиялари имкониятлари билан белгиланади.
• Тизимли таҳлил - техник, иқтисодий, атроф-муҳит, ва ҳоказо - мураккаб тизимларни компютерга асосланган тадқиқотларни олиб боришни илмий усуллар тўпламидир.
• Шунинг учун тизимли таҳлил келиб чиқиши, қарор қабул қилишни услубий концепцияси операцияларни тадқиқот қилиш ва бошқаришнинг умумий назарияси фанларига асосланган.