Тизим: асосий тушунча ва таърифлар

Вақт ўзгаришлари билан боғлиқ равишда: • нисбатан статик - вақт ўтиши билан ўзгармайдиган тизим; • динамик - вақт ўтиши билан ўзгариб борадиган тизим.

• Вақт ўзгаришлари билан боғлиқ равишда: • нисбатан статик - вақт ўтиши билан ўзгармайдиган тизим; • динамик - вақт ўтиши билан ўзгариб борадиган тизим.
• Иш фаолияти муддати: • қисқа муддатли; • ўрта муддатли; • узоқ муддатли.
• Вазифаларни бажарилиши: • махсус - бир маҳсулот ёки хизмат яратиш учун бир вазифани бажариш тизимлари; • комплексли - ишлаб чиқариш жараёнида барча вазифалари.
• Атроф-муҳит билан ўзаро таъсири: • ажратилган ҳолда – иш жараёнида ташқи атроф-муҳит билан муносабатлари йўқ; • ёпиқ - мустақил равишда атроф-муҳитга боғланмай фаолият юргизади; • очиқ - атроф-муҳит билан ўзаро таъсир икки томонлама бўлади.

Объектлар

• Объектлар - тизимнинг бир бўлаги ёки компанентлари бўлиб, жизмоний, математик ўзгарувчан тенгламалар, қоида ва қонунлар, технологик жараёнлар, ахборот жараёнлари, ишлаб чиқариш бўлинмалари каби кўплаб чекланмаган қисмларга эга.

Алоқалар

• Алоқалар – объектлар ва уларнинг хусусиятларини тизим жараёнида ягона яхлитликка бирлаштиради. Бунда барча тизим элементларининг тизимостилари ва тизимлар ўртасида алоқа бўлиши назарда тутилади. Айрим умумий қонуниятлар, қоидалар ёки тамойиллар билан бирлашувчилар ўртасида алоқанинг мавжуд бўлиши тизимнинг асосий тушунчаси саналади. Бошқалар билан бирор - бир алоқага эга бўлмаган элемент кўриб чиқилаётган тизимга кирмайди.

Умумий хусусиятлар

• Хусусиятлар - бу объектнинг сифатини ифодаловчи параметрлардандир. Хусусият тизимнинг маълум бир ўлчамга эга объектларини битталаб миқдорий жиҳатдан баён этиш имконини беради. Объектларнинг хусусиятлари тизим ҳаракати натижасида ўзгариши мумкин. Тизимнинг хусусиятлари қуйидагилар саналади: элементлар мураккаблиги, мақсадга қаратилганлиги, турли - туманлиги ҳамда уларнинг таркиблашганлиги, бўлинишлигидир.