|
Basqarıw texnologiyası — nátiyjeli basqarıw tásirin ótkeriw kórkem óneri, ilajlar sisteması hám usıllar bolıp tabıladı. Oǵan informaciyalarni toplaw hám qayta islew yoMlari, isleytuǵınlarǵa nátiyjeli tásir ótkeriw quralları, basqarıw principlerıni belgilew, qadaǵalaw dizimidi islep shıǵıw hám engiziw kiredi. Basqarıw texnologiyaları obiekti bolıp insan, shólkem, jamiyet esaplanadı. Shólkemniń qásiyetlerinen kelip shıǵıp maqsetler boyinsha, nátiyjeler boyınsha, mútajlikler hám qızıǵıwshılıqlar tiykarında, tekseriwler hám buyrıqlar arqali, personal iskerligin aktivlestiriw tiykarında basqarıw qollaniladi. Olardıń hár birewiniń qanday jaǵdaylarda qollaniliwin bólek kórip shıǵamız :
1. Maqsetler boyınsha basqarıw bo’limlerinin' barlıq maqsetleri de tiykarlanbag’an jaǵdayda ; maqsetlerdi qáliplestiriw usılı bolmaganda; maqset hám wazıypalardı ámelge asırıwdıń hújjetlestirilgen analizi bolmaǵanda ; jumısshı jıynalıslar tayın bolmay o 'tkizilgeninde, maqsetler hám wazıypalar bir neshe márte almastirilatug’in jaǵdaylarda qollaniladi. Maqsetler boyınsha basqarish texnologiyası — jańa jaǵdaylardi boljaw (prognozlaw ) boyınsha basqarıw bolıp tabıladı. Onıń tiykarında da shólkem ushın, hár bir xızmetker ushın dúziletuǵın biznes-joba turadı.
2. Nátiyjeler boyınsha basqarıw : kópshilik isleytuǵınlar ushın jumıs olardıń jumıs jayları menen shegaralanadı ; miynet nátiyjelerine qızıǵıwshılıq hám xoshametlew joq, yaki az waqıt sariplaw menen baylanisli siyasat. Nátiyjeler boyınsha basqarıw texnologiyası aldınǵı qarar boyınsha nátiyje alınǵannan keyin ǵana basqarıw qararların qabıl etiwge tiykarlanadı. Onıń ushın arnawlı shólkemlestirilgen hám funksional tayarlıq ko’riledi— jańa bo’lim ishinde analiz etiwshi gruppa dúziledi. Onıń quramına psixologiya hám sotsiologiya, marketing,ekonomika tarawları boyınsha qánigeler kiritiledi, bul gruppa ushın basqarıwdıń matritsali strukturası dúziledi.
3. Mútajlikler hám máplerdi esapqa alıw tiykarında basqarıw :isleytuǵınlardıń joqarı qaniqpawi, úlken travmatizm, qol astındaǵılar tárepinen qarsı háreketler.
4. Arnawlı jaǵdaylardaǵı basqarıw : joqarı maman iisleytuǵınladin’ ketiwi, basqarıw apparatınıń hádden tıs keńligi, zamanagóy úskene hám orgtexnika.
5. Iskerlikti aktivlestiriw tiykarındaǵı basqarıw : isleytuǵınlar ǵayratsız, ápiwayı xoshametlewge úlken itibar, islep shıǵarıwdaǵı dawlar h.t.b.
6. Sistemalı tekserisler hám buyrıqlar tiykarındaǵı basqarıw :isleytuǵınlar hám bo’linbeler iskerligin muwapıqlastiriwdin' jetkilikli bolmaǵanlıǵı, buyrıqlardı orınlawda operativliktiń joq ekenligi, operativ qadaǵalawdıń yamasa joqlig'i. Turaqlı tekseriwler hám buyrıqlar arqalı basqarıw texnologiyası qol astındaǵılar jumısın qattı joybarlawǵa tiykarlanadı. Úlken bolmag’an shólkemler ushın kóbirek nátiyjeli.
Maqset - bul múddáá, murad, yaǵnıy ol yamasa bul niyette jetiw ushın názerde tutılǵan árman. Áyne, sol maqset insan iskerligin, óz ármanların orinlaniwina jóneltiredi. Maqsetimiz:
- bolajaq háreketimizdi aldınan anıqlap beredi;
- jumısımızdıń ústin turatuǵın baǵdarın belgileydi;
- iskerligimizni anıq tarawǵa, jumısqa bag'darlaydi;
- ol yamasa bul jumısımızdıń zárúrlik dárejesin belgilep beredi;
- sońı nátiyjemizning bahalaw normaın belgileydi hám h.t.b.
Maqsettiń ilimiy tiykarlanǵanlıǵı hám tuwrı belgilengenligi basqarıw ushın júdá zárúrli bolıp tabıladı. Sebebi aniq ózi maqsetke qaray :
- basqarıw funksiyaları ;
- basqarıw usılları ;
- basqarıwdıń duzilmelik quramı ;
- lawazımlardı belgilew hám kadrlardı tańlaw sıyaqlı zárúrli máseleler sheshiledi.
Basqarıw maqseti tómendegi talaplarǵa juwap beriwi kerek:
- maqset bir mánisli hám anıq bolıwı kerek;
- maqset real hám orınlawǵa bolatuǵın bolıwı kerek;
- maqset muǵdaran ólshewge ıyelewi kerek;
- maqset barlıq orınlawshılarǵa túsinikli boliwi dárkar ;
- maqset bólimler hám juwapkerler boyınsha detallastirilg'an bolıwı kerek;
- maqset kóp qırlı bolıwı kerek.
Ámeldegi maqsetler degende bir jıl ishinde, jıl sheregi, bir ay hám odan da kemrek múddet dawamında ámelge asırilatuǵın maqsetler túsiniledi.
Maqsetlerdi belgilewde ámeldegi maqsetler kózqarasınan jantasıw, yaǵnıy hár birbólinmdi maqsetleri, olardı orınlaw múddetleri, anıq atqarıwshılar, anıq maqsetli ilajlar, resurslar dárekleri, belgilengen ilajlar atqarılıwınıń tiykarlap beriliwi barlıq buwınlar hám dárejelerde basqarıw isenimligini asırıw kepilligin beredi, pútkil basqarıwdıń apparatı háreketleriniń puqta bolıwın belgileydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
