Tili va adabiyoti universiteti

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.
Абдураҳмонов А. Газета журналистикаси терминларининг қисқача изоҳли 
луғати. –Тошкент: Ўқитувчи, 1983, 30-б. 
2.
Азимова И. Ўзбек газета матнлари мазмуний перцепциясининг психолингвистик 
тадқиқи. Фил.фан.номзоди илмий даражасини олиш учун ёзилган диссертация . Т., 2010. -
119 б. 
3.
Йўлдошев Б., Мирзаев Б. Ўзбек тилида фразеологизм сарлавҳаларнинг 
стилистик хусусиятлари ҳақида (Матбуот материаллари асосида). // Ўзбек тили 
стилистикаси ва нутқ маданияти масалалари. –Самарқанд: СамДУ, 1982, 109-114-б.
4.
Йўлдошев М. Бадиий матннинг лингвопоэтик тадқиқи. Фил.фан.доктори илмий 
даражасини олиш учун ёзилган диссертация . Т., 2010. Б.128. 
5.
Vohidov E. Saylanma. Uchinchi jild. Umrim daryosi.Toshkent: Sharq, 2001. B.26. 
Siyosiy matnlarda nutqiy ta’sir koʻrsatish usullari 
Methods of speech influence in political texts 
 
Barliboyeva Sitora Komiljon qizi
*
Annotation
:To date, pragmatics, as a new branch of linguistics, has further expanded its 
research facilities. It is important to study the language together with its human host, where 
special attention is paid to the «Union» of language and the human factor. 
The article analyzes the expression of communicative strategy and tactics in a speech act-
the basis of pragmatic linguistics, the necessary factors for this, the communicative strategy, the 
relationship of such concepts as the goal of the speaker and tactics, as well as the question of the 
participation of the speaker and listener in the speech process. 
Key words
: speech, pragmatics, communicative strategy, tactics, speaker
Oʻzbekiston taraqqiyotining yangi bosqichida barcha sohalar qatori oʻzbek tilining davlat 
tili sifatida jamiyatdagi nufuzini yanada oshirish borasida keng koʻlamli islohotlar olib 
borilmoqda. Mazkur islohotlar tilshunoslik sohasida ilm-fan rivojiga ham sezilarli taʼsir 
oʻtkazmoqda. 
Hozirgi kunda Yer yuzida 7 mingdan ziyod til mavjud boʻlib, ularning faqat 200 ga 
yaqini davlat tili yoki rasmiy til maqomiga ega. Oʻzbek tili ana shu 200 ga yaqin tillar ichidadir. 
Zero, Prezident Shavkat Mirziyoyevning oʻzbek tiliga davlat tili maqomi berilganining 
oʻttiz yilligiga bagʻishlangan tantanali marosimdagi nutqida ham “Muxtasar aytganda, har 
birimiz davlat tiliga boʻlgan eʼtiborni mustaqillikka boʻlgan eʼtibor deb, davlat tiliga ehtirom va 
sadoqatni ona Vatanga ehtirom va sadoqat deb bilishimiz, shunday qarashni hayotimiz qoidasiga 
aylantirishimiz lozim”, deb taʼkidlab oʻtdi.
*
O‘zRFА O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti stajor-tadqiqotchisi, 
[e-mail]
 

---

99 
2019-yilning 21-oktabrida Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Oʻzbek tilining 
davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeini tubdan oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi farmoni 
ham eʼlon qilindi. Farmon bilan oʻzbek tiliga davlat tili maqomi berilgan kun – 21-oktabr 
sanasini “Oʻzbek tili bayrami kuni” deb eʼlon qilindi. 
Farmon bilan Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qoshida Davlat tilini 
rivojlantirish departamenti tashkil etilib, Departamentning asosiy vazifalari belgilab berildi.
Jamiyatda tilshunoslik fanining taraqqiy etishida bu kabi islohotlarning amalga oshirilishi 
muhim ahamiyatga egadir. Zero, til bu ijtimoiy hodisa, jamiyatdagi har bir oʻzgarishlar, 
yangiliklar albatta, tilda koʻzgudek aks etadi. 
Ulugʻ shoir Yusuf Xos Hojib turkiy xalqlarning ajoyib badiiy yodgorligi boʻlgan 
“Qutadgʻu bilig” (“Baxt keltiruvchi bilim”) asarida soʻzlarni toʻgʻri tanlash va toʻgʻri qoʻllash 
haqida: “Bilib soʻzlasa soʻz bilig sanalur” degan edi. Qisqa soʻzlash, soʻzlarga iloji boricha 
koʻproq ma’no yuklash haqida quyidagicha yozgan: