Tijorat banklari aktivlari va passivlarini boshqarish bu pul mablag’larini

10.1-jadval 
Bazel-1 standartida ko’zda tutilgan kapitalning etarliligini tavsiflovchi 
ko’rsatkichlar va ularning me’yoriy darajalari 
№ 
Ko’rsatkichlar 
Me’yoriy darajasi 
1 
Regulyativ kapitalning etarlilik koeffitsienti 
0,08 
2 
Birinchi darajali kapitalning etarlilik koeffitsienti 
0,04 
10.1-jadval ma’lumotlaridan ko’rish mumkinki, Bazel-1 standartida tijorat 
banklarining birinchi darajali kapitali miqdorining reguyativ kapitalning yarmidan 
kam bo’lmasligi belgilangan. 
10.2-jadval 
O’zbekiston Respublikasi tijorat banklarining kapitallashish darajasini 
tavsiflovchi ko’rsatkichlarning holati 

---

129 
Ko’rsatkichlar 
2013y. 
2014y. 
2015y. 
2016y. 
2017y. 
Banklar 
regulyativ 
kapitali 
miqdori, trln. so’m 
6,5 
6,9 
7,8 
9,4 
23,7 
Tijorat 
banklari 
regulyativ 
kapitalining etarlilik darajasi, % 
24,3 
23,8 
23,6 
23,8 
21,6 
10.2-jadvalda keltirilgan ma’lumotlardan ko’rinadiki, 2013-2017 yillarda 
respublikamiz 
tijorat 
banklarining 
regulyativ 
kapitali 
miqdori 
o’sish 
tendentsiyasiga ega bo’lgan. Buning ustiga, mazkur davr mobaynida tijorat 
banklari regulyativ kapitalining etarlilik darajasi Bazel standarti talablaridan qariyb 
3 barobar yuqori bo’lgan. Mazkur holatlar tijorat banklarining kapitallashish 
darajasini oshirish nuqtai-nazaridan ijobiy hisoblanadi. 
2012-2016 yillarda O’zbekiston Respublikasi tijorat banklarining umumiy 
kapitali miqdori o’sish tendentsiyasiga ega bo’lgan. Bu esa, banklarning to’lovga 
qobilligini ta’minlash nuqtai-nazaridan ijobiy holat hisoblanadi. 
O’zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2015 yil 13 iyundagi 14/3-
sonli (O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2015 yil 6 iyuldagi 
2693-sonli raqam bilan ro’yxatga olingan) ―Tijorat banklari kapitalining 
monandligiga qo’yiladigan talablar to’g’risidagi Nizomni tasdiqlash haqida‖gi 
yo’riqnomasi qabul qilindi. Ushbu yo’riqnomada respublikamiz tijorat banklari 
regulyativ kapitalining etarliligiga nisbatan belgilangan minimal talablarni 
bosqichma-bosqich oshirib borish talabi o’z aksini topdi (10.1-rasm). 

---

130