Tijorat banklari aktivlari va passivlarini boshqarish bu pul mablag’larini

bir foizi
miqdorida standart aktivlarga yaratiladigan zaxira shakllantirishi lozim. 
Standart aktivlarga yaratiladigan zaxiralar tijorat banklari tomonidan soliqlar 
va boshqa majburiy to’lovlar to’langandan so’ng qolgan sof foyda hisobidan 
mazkur Nizom kuchga kirgan kundan keyin ajratilib, hisobot sanasiga sifati 
―standart‖ deb tasniflangan aktivlar qoldig’idan kelib chiqqan holda tashkil 
qilinadi. 
2. Qarzdorning moliyaviy holati barqaror hisoblangan, lekin ayrim salbiy 
holatlar yoki tendentsiyalar mavjud bo’lib, agar ular bartaraf etilmasa, 
moliyalashtirilgan loyihaning amalga oshishiga yoki qarzdorning aktivni o’z 
vaqtida to’lash qobiliyatiga nisbatan shubha paydo bo’lishi mumkin bo’lgan 
aktivlar sifati ―substandart‖ deb tasniflanadi. Bunda moliyaviy holati yoki 
ta’minotni nazorat qilish borasida bir muncha shubhalar bo’lgan, kredit hujjatlarida 
etarlicha axborot bo’lmagan yoki ta’minot bo’yicha hujjatlari bo’lmagan ―standart‖ 
deb tasniflangan aktivlarning sifati ham ―substandart‖ deb tasniflanishi lozim. 
Tijorat banki sifati ―substandart‖ deb tasniflangan aktivlar uchun ularning 
qaytarilmagan asosiy qarz (qoldiq) summasining 
o’n foizi
miqdorida maxsus 
zaxira shakllantirishi lozim. 
3. Quyida keltirilgan omillardan hech bo’lmaganda bittasi mavjud bo’lsa, 
aktivlarning sifati ―qoniqarsiz‖ deb tasniflanadi: 

asosiy to’lov manbalari qarz to’lash uchun etarli bo’lmasa, ta’minotga 
qo’yilgan mulkni va qarz oluvchining boshqa asosiy vositalarini sotish, to’lanishi 
lozim bo’lgan qarzlarni uzaytirishlarni hisobga olgan holda qo’shimcha to’lov 
manbalarini topish talab etiladigan bo’lsa; 

---

95 

qarz oluvchining joriy moliyaviy holati yoki uning pul mablag’larining 
mo’ljallanayotgan oqimi majburiyatlarni qoplash uchun etarli bo’lmasa; 

qarz oluvchining kapitali etarli darajada bo’lmasa; 

ushbu sohaga nisbatan tendentsiya va istiqbollar barqaror bo’lmasa; 

ta’minot qiymati asosiy qarz summasidan oshmagan, hech bo’lmaganda 
asosiy qarzning to’lanmagan summasiga teng bo’lsa; 

asosiy qarz va foizlar bo’yicha muddati o’tgan qarzdorlik mavjud bo’lib, 
uning muddati 90 kundan oshmagan bo’lsa. 
Tijorat banki sifati ―qoniqarsiz‖ deb tasniflangan aktivlar uchun ularning 
qaytarilmagan asosiy qarz (qoldiq) summasining