Tibbiyot instituti talabalari uchun

Asfiksiyaning belgilari.
Mexanik asfiksiyadan o’lganda murdani 
tekshirishda qator belgilar kuzatiladi. Ammo bu belgilar umumasfiksik deb atalib, 
faqatgina mexanik asfiksiyadagina emas, balki o’lim birdaniga sodir bo’lganda 
(masalan, yurak-qon tomiri sistemasi kasalliklari, elektr tokidan jarohatlanish va 
to’satdan o’lim) ham kuzatilishi mumkin. Shu bilan bir qatorda ko’pgina hollarda 
shu belgilar mexanik asfiksiyadan o’lgan murdalarni tanasida topilmasligi ham 
mumkin. Bunday hollarda aniqrog’i umumasfiksik belgilar emas, balki tezda sodir 
bo’ladigan o’limning belgilari deb gapirish to’g’ri bo’ladi.
Asfiksiyaning belgilari 2 guruhga: tashqi va ichki belgilarga bo’linadi.
Asfiksiyaning tashqi belgilariga quyidagilar kiradi:
1. Ko’zning biriktiruvchi pardasiga mayda nuqtali qon quyilish.
Ular 
ko’p yoki alohida bo’lishi mumkin. Ko’pincha kon’yunktivaning o’tuvchi 
burmasida joylashadi. Uzoq davom etuvchi asfiksiyada qon quyilishlar ko’z 
qovog’i terisi, yuzi, bo’yni, ko’kragining yuqori qismi, og’iz shilliq pardasida (bu 
belgi venoz bosimning oshib ketishi, gipoksiya tufayli tomir devori 
o’tkazuvchanligining oshishidan darak beradi) ko’zga tashlanadi.
2. Yuzini ko’karishi
- ko’p uchraydigan, ammo doimiy bo’lmagan belgi; u 
murdaning pastki qismiga qonni oqishi tufayli o’lgandan keyin dastlabki birinchi 
soatda yo’qoladi; boshqa tomondan, murdani yuzi bilan pastga qaratib qo’yilganda 
ko’karish mexanik asfiksiya bilan bog’liq bo’lmagan holda ham kuzatilishi 
mumkin.
3. Tarqalgan intensiv to’q-binafsha murda doglarining paydo bo’lishi. 
Ularning intensivligi qonning suyuq holatda bo’lishiga bog’liq va shuning uchun 
ham tananing pastki qismida qon almashinuvi buzilishi tufayli ko’zga tashlanadi; 
murda dog’larining bunday holati o’lim tez sodir bo’lgan barcha hollarda kuzatilib, 
bu belgining diagnostik ahamiyati uncha muhim emas.