Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

16.2. Ekzotermik va endotermik reaksiyalar

Koʻpchilik 

kimyoviy 

reak siyalarda issiqlik yutiladi 

yoki ajra ladi. Issiqlik ajralishi 

bi 

lan boradigan reaksiyalar 

ek zotermik  reaksiyalar dey­

iladi. Reagentlarning energi­

yasi va mahsulotlar energi­

yasi  orasidagi  farq  (ayirma) 

reak siya  issiqligidur.  Ekzo­

termik reaksiyada (“ekzo” 

“tashqariga”  degan  ma’noni 

anglatadi), mahsulot energi­

yasi reagentlar energiyasidan ancha kam boʻladi. Masalan, aluminiy 

va temir (III) oksidi orasidagi reaksiyada juda katta miqdorda issiq­

lik ajraladi: 

2Al(q) + Fe

2

O

3

(q) > 2Fe(q) + Al

2

O

3

(q) + 850 kJ ­ issiqlik ajraladi

Issiqlik yutilishi bilan boradigan reaksiyalar endotermik reaksi-

yalar deyiladi. Endotermik reaksiyalarda (endo “ichkariga” degan 

ma’noni angla tadi) reaksiyalarda mahsulot energiyasi reagent ener­

---

1-kurs talabalari uchun darslik

350

giya sidan kattaroq boʻladi. Masalan, vodorod yod bilan reksiyaga 

kirish ganda vodorod yodid hosil boʻladi va issiqlik yutiladi. 

H

2

(g)+ I

2

(g)+ 55 kJ –► 2HI(g) ­ issiqlik yutiladi

 

 

 

Kimyo va salomatlik