Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

Yoʻli

Substrat/mahsulot

Koferment

lar

Fosfat 

koʻchishi

ATF 

chiqishi

Glikoliz

Glyukoza/piruvat

glyukoza → 

2 piruvat + 6ATF

2NADH 

(yoki 

2FADH

2

)

2 ATF

6 ATF

Oksidlanish 

va dekarbok­

sillanish

Piruvat/atsetil­KoA + 2CO

2

2Piruvat → 2 atsetil­KoA­

reduktaza + 2CO

2

 + 6ATF

2 NADH

6 ATF

Limon kislota 

halqasi 

(ikki aylanish)

2Atsetil­KoA/4CO

2

6 NADH

2 FADH

2

2 GTF

24 ATF

Umumiy 

miqdor

glyukoza → 6CO

2

 + 

36ATF

36 ATF

Hujayralar  tomonidan  energiya  hosil  boʻlishi  uchun  glukoza 

toʻliq sarflanmagan boʻlsa, u glikogen koʻrinishida jigar va muskul­

larda  saqlanadi.  Glukoza  miqdori  qon  va  bosh  miyada  kamaysa, 

glikogen zaxirasidan gidrolizlanib, qonga oʻtadi. Glikogen zaxira­

si kamayib ketsa, ma’lum miqdordagi glukoza uglevod boʻlmagan 

manbalardan  sintezlanadi.  Bu  barcha  jarayonlarning  muvozana­

ti boʻlib, qondagi glukozaning miqdorini hujayralar uchun yetarli 

---

Tibbiy kimyo / 1  

331

miqdorda saqlab turadi va energetik talablar uchun yetarli miqdorda 

ATF yetkazib beradi.

Termokimyoviy hisoblashlar yordamida hayvon va oʻsimliklar­

da  kechadigan  reaksiyalarning  issiqlik  effektini  hisoblab  chiqish 

mumkin. Biroq bu qonun jarayon (hodisa) borish bormasligini yoki 

sistemada  oʻzgarishlar  qaysi  tomonga  yoʻnalishini  koʻrsatmaydi. 

Buning uchun yana bir kattalik kiritish kerak. Bunday kattalik en­

tropiyadir.