Тиббий биология ва генетика Тиббиёт олийгохи талабалари учун дарслик

Трихомонадалар авлоди (Trichomonas) трихомонодоз деган касалликларнинг чақирув-чилари бўлиб, уч турни ўз ичига олади: ичак трихомонадаси - Trichomonasintestinalis қин трихомонадаси -Trichomonosvaginalis ва оғиз трихомонадаси -Trichomonastenax.
Ичак трихомонадаси йўғон ичакда паразитлик қилади, қин трихомонадаси эса аёл ва эркакларнинг сийдик ҳамда жинсий йўлларида ҳаёт кечиради.
Морфологик тузилиши. Трихомонодаларнинг танаси овал шаклда бўлиб, орқа қисми ингичкалашиб кетган. Тана ўлчами 5 -15 мкм (ичак трихомонадаси) ва 15 - 30 мкм (қин трихомонадаси) гача бўлади. Олдинги қисмида кўпиксимон ядроси жойлашган бўлиб, ядро олдида блефаропласт ётади. Барча хивчинлилар синфи вакиллари сингарн трихомонадаларнинг ҳаракат органоидларига хивчинлари киради. Уларнинг учта ёки тўртта эркин хивчинлари танасининг олд томонида жойлашган бўлади. Трихомонаданинг танаси бўйлаб узунасига кетган таянч, ўзак-аксостил жойлашган, чети бўйлаб тўлқинланувчи мембрана (парда) ётади. +ин трихомонадаси ва оғиз трихомонадасининг тўлкинланувчи мембранаси қисқа бўлиб, тананииг тўртдан ёки бешдан бир қисмини
ташкил қилади.

Трихомонадалар икки усул билан озиқланади: озиқ модда-ларни тананинг юзаси билан шимади (осмотик усули) ёки ҳужайра оғзи - цитостом орқали (қамраб олиш усули). Лекин ҳозирга қадар қин трихомонадасининг цитостоми Аниқланмаган. Трихомонадалар узунасига митоз йўли билан бўлинади. Цисталар ҳосил қилиши аниқланмаган.

Ичак трихомонадаси ифлосланган овқат ёки сув орқали юқади. Ичак трихомонодзига ташхис қуйиш учун микроскоп остида бемор ахлати текширилиб, вегетатив шакллари аниқланади.
қин трихомонодози шахсий гигиена қоидаларига риоя қилмаслик натижасида ва жинсий алоқа вақтда ўтади. Ташхис қуйиш учун беморнинг сийдик ва жинсий каналларидан суртма олиниб, микроскоп остида текширилади.
Оғиз трихомонадасинннг патогенлик хусусияти аниқланмаган, лекин оғиз бўшлиғи ва тиш касалликлари - гингивит, парадонтоз, тиш кариеси билан касалланган беморлар орасида кўпроқ учраб туради. Шунинг учун стоматология корхоналарида оғиз трихомонадасини аниқлаш усулларига алоҳида эътибор бериш керак. Трихомонадаларни аниқлаш учун тиш, милк ва оғиз бўшлиғидаги яллиғланган, йиринглаган жойлардан қирма, суртма олиниб, микроскоп остида кўрилади.