вақт тирик туради. Мол суйилгандан сунг дарҳол музлатилган
гуштда бир ойдан кейин ҳақ ҳалок булмайди. Лекин, музлатил-маган
янги гуштда, аксинча, 12—24 соат мобайнида ҳалок булиб кетади.
Эпидемиологияси. Инфекциянинг асосий манбаи оқсим билан
касалланган ҳайвонлар: к/эра моллар, қуйлар, эчкилар ва чучқа-
лардир. Касал ҳайвоннинг сулаги жуда хавфли булади. Оқсим
нвруси касал ҳайвоннинг сути, ахлати ва сийдиги билан ҳам чи-$6
туради. Вирус милиқии касалликнинг инкубақион даврида
бошланади ва иккинчи ҳафтаси охирйга келиб тухтайди. Оқсим-дан
согайган ҳайвонларнинг баъзилари узоқ вақт вирус ташиб юр ад и.
Оқсим ўайвонлардан одамларга алиментар ва контакт йули билан
юқади. Касал сигир ва эчкиларнинг сути ва сут маҳсулот-ларини
истеъмол қилиш оқсим юқишига сабаб булади. Ана шу ғ;айвоиларнинг
ахлати, уларнинг парваришига тутиладиган буюм-лар ҳам юқумли
ҳисобланади. Кузда музлаб долган гунгда вирус то кукламгача
сақланиши мумкин.
Оқсим респиратор йул билан зўам юқиши мумкин. Бу касал-
ликка айниқса болалар купроқ берилувчан буладилар.
Патогенези. Вирус ҳазм йули ёки тери орқали организмга кнргач
шиллиқ пардаларга урнашиб олиб купаяди. Кейин қонга утиб бутун
организмга тарқалади. Шу даврда кааслликнинг асосий клиник
симптомлари пайдо булади.
Патологик узгаришлар асосан шиллиқ пардаларда ва тери остида
руй беради. Эпидермиснинг чукур қаватлари шишади, экссудатив
узгаришлар бошланади.
Клиникаси. Инкубақион даври 3—8 кун давом этади. Бемор эти
увишиб, қалтирайди ва ҳарорати 38—39 даражагача кута-рилиб,
боши оррийДи, дармони қурийди. О
РЗИ
қақрайди, чайнаш вақтида
ОРИЗ
шиллиқ пардаси оррийди, сулаги оқади. Баъзан бемор қусади,
ичи кетади, буримлари огрййди.
О
РИЗ
бушлиги, тил, ҳалқум, танглай шиллиқ пардалари қиза-риб,
шишиб туради, кейин қизил дорлар пайдо булади ва улар 1—3 мм
катталивдаги пуфакчаларга айланади. Бу пуфакчалар тилнинг ён
томонлари ва учида,
ОРИЗ
бушлири шиллиқ пардаси, милклар,
юмшоқ танглай, лабларда айниқса куп булади. Бир кундан кейин,
пуфакчалар ёрилади ва Урнида ярачалар пайдо булади.
Беморларнинг лаблари жуда шишиб, қизариб кетади. оқ пардачалар
билан қопланган булади.- Тил ҳам шишади. Бемор овқат ютганда,
гапирганда орриқ сезиб, қийналади. Катта ёшли беморлар тажанг,
болалар эса инжиқ булиб қоладилар. Огиздан бетухтов сулак оқиб
туради. Беморнинг қийвалиб, азоб чекаетгани башарасидан куриниб
туради. Оёқ-қул панжалари орасида тошмалар пайдо булиши жуда
характерлидир. Баъзан сийдик йу\ллари ҳам зарарланиб,
Do'stlaringiz bilan baham: