Thesis · April 2020 doi: 10. 13140/RG

ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
348 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
мустаҳкам ўрин олганини ифодалайди. Мустақиллик монументи билан уйғунлашган ҳолда, 
унинг олдига “Бахтиёр она” ҳайкали (ҳайкалтарош И. Жабборов) ва майдонининг қуйи 
қисмида Эзгулик аркаси ўрнатилди. “Бахтиёр она” мустақиллик туфайли юзида шукроналик 
балқиб турган мунис ўзбек аёли – бахтли оила тимсолидир. Ҳайкал қуйида оқ поёндозли аёл 
билан Эзгулик аркасига туташади. Эзгулик аркасини майдоннинг рамзий дарвозаси дейиш 
мумкин. Оппоқ мармардан қад ростлаган бу меъморий қурилма тепасидаги парвозга 
шайланган бахт ва тинчлик, фаровонлик элчиси ҳисобланган лайлаклар қуёшнинг заррин 
нурларида кумушдек товланиб, дилларда эзгулик туйғулар уйғотади. Арканинг баланд ва 
мустаҳкам устунлари – мустақил мамлакатимизнинг бақувват таянчлари ифодасидир. 
Устунлар энг қаттиқ материал бўлган гранитдан ишланган бунинг маъноси шундаки, 
Ўзбекистон пойдевори мустаҳкам ва кучлилигини Давлатимиз мустаҳкам қад ростлаганини 
ҳамда улуғворлик тимсолини билдиради. Эзгулик аркасини оқ рангда бажарилганлиги 
Ўзбекистонни мустақиллик йўли оқ бўлсин, эзгулик, тинчлик, руҳий поклик йўлида 
эканлиги ва Ўзбекистоннинг келажаги буюклиги тимсолида берилган. Мустақиллик 
монументи ва “Бахтиёр она” ҳайкали, Эзгулик аркаси оқ поёндоз шаклидаги кенг йўлак 
билан бирга яхлит ансамблни ташкил этади. Булар мустақиллик ва эзгулик тушунчаларини 
рамзий тарзда ўзида уйғун ифодалайди. 
“Мустақиллик ва эзгулик монументи”даги композициянинг иккала томонида виқор 
билан бир оёқда турган лайлаклар юртимизда тинчлик ҳукм сураётгани рамзидир. Лайлак 
агар ҳеч қандай хатар сезмаса, бир оёқда бамайлихотир туради. «Эзгулик аркаси» 
ҳайкалтарошлик санъатининг ана шундай ёрқин ва чуқур рамзий маънога эга асари 
сифатида таассурот қолдиради. 
Мустақиллик майдонидаги «Мустақиллик ва эзгулик монументи»даги композиция 
эзгулик, тинчлик ва мустақиллик дарвозасидир. Эзгулик – маънавий-аҳлоқий категориялар 
орасидаги энг муҳим талаблардан бири. Эзгулик инсон фаолиятининг асл моҳиятини 
англатади. Тангри иродасининг инсон қалбидаги табассуми сифатида намоён бўлади. «Эзгу 
фикр, эзгу сўз, эзгу амал» ғояси «Авесто»дан тортиб барча муқаддас китобларда етакчи ўрин 
эгаллаши ҳам шундан. Эзгулик инсонга энг кучли маънавий лаззат бағишлайдиган, уни 
ижтимоий шахсга айлантириб, чинакам бахт сари етакловчи фазилат, шахсни комилликка, 
жамиятни эса юксак тараққиётга етказувчи юксак қадрият. У инсоннинг аҳлоқий фаолияти 
туфайли муайянлашади, юзага чиқади. 
Эзгулик арки бир даврдан, иккинчи даврга ўтиш дарвозасидир. Юртимизни 
мустақиликка эришиш тимсолидир. Яна эзгулик аркасидаги тинчлик дарвозасидир. Эзгулик 
аркнинг марказидаги Ер шари ва ундаги Ўзбекистон ҳаритаси тасвирланган. Учта лайлакни 
спиралсимон ҳаракати ва юксакликка интилиши ўзига хос ҳикматлар бор. Учта лайлак 
оилани яъни ота-она ва фарзанд, шу билан биргаликда Ватанни ҳам билдиради. Бу билан 
оила ва она Ватан доим ҳаракатда, ўсишда ҳамда юксак чўққига чиқишни халқимиз орзу-
умидлар билан яшаганини тимсолидир. Спирал эса абадийлик тимсолидир, яъни 
мустақиллигимиз абадий бўлсин, деган маънони англатади. 
Эзгулик аркида нима учун 7 та лайлак тасвирланган чунки 7 рақами муқаддас 
рақамдир. 
Етти соннинг азалдан мўъжизавий сон деб юритилиб, етуклик, комиллик, башорат 
қилиш туйғуси. Халқимиз орасида етти иқлим, етти хил ранг, етти қават ер, етти дарё, етти 
гўзал, етти донишманд каби тушунчалар мавжуд. Ҳатто халқимиз мақолларида ҳам етти 
сўзини кўп учратамиз. «Етти букилиб салом бермоқ», «Етти қават кўрпача тўшамоқ», «Етти 
йўлнинг бошида турмоқ», «Етти қават осмон» ва бошқа ибораларни халқимиз кўп тилга 
олади. Ҳафта кунлари ҳам етти кун, камалакнинг ранглари ҳам айнан етти рангдан иборат. 
Етти нарса борки, ҳар ким бу етти нарсага амал қилса, дунёда яхши одам бўлади. 
Биринчи – дунёда донолар маслаҳати билан иш қилса, иккинчиси – ўз ватанида бўлса, 

---