The ministry of higher and secondary special eduction of the republic of uzbekistan

4.6. Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғи
Ишлаб чиқариш имкониятлари жадвалини чуқурроқ тушуниш учун унда келтирилган маълумотларни график кўринишида кўриб ўтамиз. Оддий икки ўқли графикдан фойдаланиб ихтиёрий равишда 4.1. расмда кўрсатилганидек вертикал ўқда автомобиллар (ишлаб чиқариш воситалари) ишлаб чиқариш тўғрисидаги маълумотларни, горизонтал ўқда эса нон (истеъмол буюмлари) ишлаб чиқариш тўғрисидаги маълумотларни жойлаштирамиз. Нуқта билан белгилаш услубига мувофиқ, худди шу 4.1 расмда ишлаб чиқариш имкониятлари ёки трансформация² эгри чизиғини акс эттиришимиз мумкин. Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғидаги ҳар бир нуқта икки турдаги маҳсулотни ишлаб чиқаришнинг маълум максимал ҳажмини билдиради. Шундай қилиб, бу эгри чизиқ аслида муайян чегарани акс эттиради. Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғида кўрсатилган нон, автомобиллар ишлаб чиқаришнинг турли нисбатларини амалга ошириш учун, жамият ресурсларнинг тўлиқ бандлиги ва тўлиқ ишлаб чиқариш хажмини таъмин этиши лозим. Эгри чизиқдаги нон ва автомобиллар ишлаб чиқариш нисбатлари барча мавжуд ресурслардан самарали фойдаланиш натижасида олиниши мумкин бўлган уларнинг максимал миқдорини билдиради. Эгри чизиқ ташқарисида, мисол учун IV нуқта каби, жойлашган нуқталар, эгри чизиқдаги ҳар қандай нуқтадан афзал бўлур эди, лекин ресурсларнинг мавжуд миқдори ва мавжуд ишлаб чиқариш технологияси шароитида бундай нуқталарга эришиб бўлмайди. Ресурсларнинг чекланганлик тўсиғи ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғи ташқарисида жойлашган нуқтада ишлаб чиқариш воситалари ва истеъмол буюмлари ишлаб чиқаришни қандайдир нисбатини амал қилиш имконини бермайди.

4.1 Расм. Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғи.
Ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғидаги ҳар бир нуқта икки маҳсулотни ҳар қайсисини ишлаб чиқаришни максимал хажмини акс эттиради. Жамият бу маҳсулотларнинг қандай нисбатини ҳоҳлаётганлигини аниқлаб олишга мажбур: кўпроқ автомобиллар камроқ нон дегани ва аксинча. Инсон ва моддий ресурсларнинг чекланганлиги W нуқтаси каби ишлаб чиқариш имкониятлари эгри чизиғи ташқарисида жойлашган нуқтада акс эттирилувчи нон ва автомобиллар ишлаб чиқаришни ҳар қандай нисбатини амалга оширилишига тўсиқ бўлади.

0.