Texnologiyasi



Download 9,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet101/133
Sana31.12.2021
Hajmi9,76 Mb.
#274573
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   133
Bog'liq
Dori turlari texnologiyasi (K.Muhammadjonova)

o) 
b)
27-rasm.  E lcktr isitj*ichli  infundir ap parati.
dorixonalarda  sof  qalaydan  yasalgan  infundirlar  ishlatilgan.  Shisha 
infundirlar  kislota  saqlaydigan  ajratmalarni  tayyorlash  uchun  qo'llanilgan 
(masalan:  shoxkuya).  Kcyinchalik  qalay  infundirkalar  ishlatila  bosh- 
langan,  ular ham  tez qiziydi  va mustahkam  hisoblanadi.
XI  DF  aluminiy  infundirkalar  o‘rniga  zanglamaydigan  po‘latdan 
yasalgan  infundirkalarm  qonunlashtirdi.  Infundirkalar  maxsus  suv 
hammomlarida,  ya'ni  infundir apparatida  qizdiriladi.  Infundir  apparatlari 
2,  3  yoki  4  infundirkalar  uchun  mo'ljallangan  bo'ladi.  Hozirgi  zamon 
infundir apparatlari  elektr toki  bilan qizdiriladi  (27-rasm,  a).
O.I.Be1ova  va  V.A. Mironova  yangi  konstruksiyali  infundir  apparatini 
taklif  qildilar.  Bunday  infundirka  kislotali  muhitda  turg'un  bo‘1gan, 
zanglamaydigan  XI  8N9T  markali  po'latdan  yasalgan.  Xomashyo 
po'latdan  yasalgan  savatga  (2)  solinib,  infundir  stakanga  joylanadi. 
Infundir  stakanining  tubida  magnitli  parrak  joylashgan  (fc).  U  magnitlar 
yordamida  aylanib,  stakanda  girdobli  harakatni  yuzaga  keltiradi.
Buning  natijasida  erituvchi  va  xomashyo  o'rtasida  aloqa  yaxshilanadi. 
Infundirkaning  qopqog‘iga  (7)  harakatlanadigan  qilib  shtokli  disk  (5)  va 
dasta (4) o'rnatilgan.
Infundir  apparati  stanina,  korpus,  6  infundirkadan  iborat  to‘plam 
(3  tasi  500  ml  li,  3  tasi  250  ml  1i),  magnitli  parraklardan  tuzilgan. 
Korpus  zanglamaydigan  po‘latdan  yasalgan  ho‘lib,  unga  4  litr  suv 
kctadi.  Korpusning  qopqog'ida  infundirkalar  uchun  3  ta  kamforka 
bor.  Korpus  bilan  ichki  tomonidan  2  ta  pastki  va  2  ta  yuqori  nay  orqali 
kondcnsator  biriktirilgan.  Ish  vaqtida  yuqoridagi  naylar  orqali  bug‘ 
kondensatorga  o'tadi,  pastki  naylar  orqali  esa  hosil  bo‘lgan  kondensat
207
www.ziyouz.com kutubxonasi


yana  qayta  korpusga  tushadi.  Suv  korpus  qopqog'idagi  voronka  orqali 
solinadi.  Korpusda  suv  hajmini  nazorat  qilib  boruvchi  oyna  bor 
Ishlatilgan  suvini  to'kib  yuborish  uchun  korpusning  orqa  devoriga 
kran  o'rnatilgan.  Korpusning  ichida  2  ta  naysimon  elektr  qizdirish 
elementlari  bor.  Ularning  quvvati  400  va  600  Vt.  Staninaning  ichida 
elektr  qizdirgich  o'rnatilgan  bo'lib,  o‘sha  yerda  biriktirilgan  taqasimon 
magnitni  harakatlantiradi.  Boshqaruv  pulti  oldingi  devor  tomonida 
joylashgan.  Yuqorida  -   tumblcr  (elektroqizdirgich  ulash  uchun  pastdan 
qizdirish  elemcntlari 
o'zgartirgan) 
(pcrekluchatel) 
dastani 
isitish 
(razogrcv)  belgisigacha  aylantirib  2  ta  qizdirgich  elementi  ulanadi.  Suv 
qaynagandan  kcyin  dastani  «ish»  (rabota)  belgisiga  o'tkaziladi.  Bunda 
600 Vt li  elcment ulanadi,  bu csa suvning  bir tekis qaynashi uchun yetarli 
hisoblanadi.  Apparat Kiyev tibbiyot asboblari  zavodida ishlab chiqariladi.
AN-3  oddiyroq  tuzilishdagi  apparat.  Bu  apparat  3  ta  infundirkaga 
mo'ljallangan  bo'Iib,  magnitli  parraklari  yo‘q.  Bu  apparatning  quyidagi 
xususiyatlari  bor.  Apparat  kuchli  metall  qobiq  bilan  qoplangan  bo‘lib, 
bu  xodimlarni  ish  vaqtida  himoya  qiladi.  Vanna  devori  va  mctall  qobiq 
orasidagi  bo'shliqning  yuqori  qismiga  sovitgich  nay  joylashtirilgan,  bu 
yerda  hosil  bo'layotgan  bug'ning  ortiqchasi  kondensatlanadi  va  yana 
vannaga  oqib  tushadi.  Shu  sababli  vannada  bugManish  kamayib,  ancha 
vaqtgacha  suvning  miqdori  doimiy  darajada  turadi.  Apparatda  teshikli 
savatcha  bo'lib,  unga  xomashyo  solinadi.  U  ham  zanglamaydigan 
XI  8N9T  markali  po'latdan  yasalgan  bo'lib,  xomashyoni  siqadigan 
disk  bor.  Bu  disk  vcrtikal  shtokka  o'rnatilgan  bo'lib,  infundir  stakan 
qopqog‘iga  harakatchan  qilib  o‘rnatilgan.  Bu  disk  yordamida  apparatning 
ishlab  turgan  vaqtida  qo‘l  yordamida  tayyorlanadigan  damlama  va 
qaynatmalarni  aralashtirish  va  oxirida  qoldig‘ini  siqib olish  mumkin.
Davolash  profilaktika  muassasa-dorixonalari  sharoitida,  shuningdck 
kasalxonalar  va  yirik  xo'jalik  hisobidagi  dorixonalarda  damlama  va 
qaynatmalar  1-3  l  gacha  hajmda  tayyorlanadi.  Shu  sabahli  Kiyev  AKB 
diagnostik  apparatura  va  VNIIF  infundir  apparatining  yangi  AN-3000 
modeli  ishlab  chiqildi.  Uning  nominal  sig'imi  3000  ml  (28-rasm).
Apparat  silindrik  korpusdan  (/)  iborat.  Bu  korpus  suv  hammomi 
sifatida  ishlatilib  uning  suv  hajmini  nazorat  qiladigan  oyna  (9)  va  clektr 
qizdirgichi  bor.  Bu  korpus  metall  qobiq  (2)  bilan  qoplangan,  unga 
boshqaruv  panel  (4)  joylashtirilgan.  Panelda  quvvatni  o‘zgartirgich
208
www.ziyouz.com kutubxonasi


8
(5)  signal  lampa  (6)  va  ehtiyot  saqlaydigan  asbob  (predoxranitcl)  (7) 
joylashgan.  Ishlatilmaganda  suv  hammomining  kamforlcasi  qopqog‘i 
bilan  yopiladi,  ish  vaqtida  infundir  idishi  (8)  joylanadi.  Uning  ichida 
esa  teshikli  savatchasi,  xomashyoni  siqadigan  qurilmasi,  stakani  bor. 
Teshikli  stakanga  xomashyo  solinadi.  Infundir  idishiga  esa  suv  hajmini 
aniqlovchi  oyna  belgisigacha  suv  solinadi.  Kamforkani  qopqoq  bilan 
yopib,  apparat  ulanadi.  Bunda  quvvat  o'zgargich  «3»  holatga  qo‘yiladi. 
Bunda  quvvat  maksimal,  ya'ni  1200  Vt  bo'ladi.  Suv  hammomidagi 
suv  qaynagandan  (taxminan  30  daqiqadan)  keyin  uning  kamforkasiga 
to'ldirilgan  infundir  idish  o‘rnatiiadi,  yana  qayta  qaynagandan  kcyin 
apparat  quvvatini  «2»  yoki  «1»  holatga  o'tkaziladi  (300  yoki  600  Vt), 
bu  suvning  bir  tckis  qaynashi  uchun  yetarli.  Relgilangan  vaqtdan  keyin 
apparat  o'chiriladi.  Infundir  idishni  suv  hammomining  kamforkasidan 
olib  xona  haroratigacha  sovitgandan  keyin  xomashyodan  ajratma  qoldig‘i 
siqib  olinadi.  Bu  apparatda  2  ta  infundir  idish  bo'lib,  birinchisida  (er) 
ajratmani  sovitilayotganda,  2-sida  (6)  boshqa  ajratmani  tayyorlash 
mumkin  (29-rasm).  Bu  csa  ishda  ancha  qulaylik  tug‘diradi.  Apparatning 
hamma  qismlari  (ya'ni  ajratma  tegib  turadigan)  indifferent,  korroziyaga 
chidamli  matcrialdan  ishlangan.
209
www.ziyouz.com kutubxonasi


DAMLAMA  VA  QAYNATMA TAYYORLASHNING 
0 ‘ZIGA  XOS  USULLARI
1.  Alkalnid  saqlovchi  o‘sim liklardan  dam lama  va  qaynatm a 
tayyorlash
Alkaloidlar o'simliklarda  asos  holida  boMadi.  Tuz  holidagi  alkaloidlar 
suvda  yaxshi  criydi  Asos  holidagi  alkaloidlarni  eruvchanligini  oshirish 
uchun  tuz  holiga  oMkaziladi  va  bu  maqsadda  0,83%  xlorid  kislotasi,  1% 
limon  kislotasi  va vino kislotasidan  foydalaniladi
Xino  o‘simligi  po'sllog'idan  damlama  tayyorlashda  boshqalarga 
nisbatan  0,8%  xlorid  kislotasidan  foydalangan  ma'qul.  Shoxkuyadan 
damlama 
tayyorlanganda 
shu 
kislotadan 
xomashyo 
tarkibidagi 
alkaloid  miqdoriga  4  barobar  ko‘p  miqdorda  qo'shiladi.  Shoxkuyadan 
(sporinya)  suvli  ajratma  olish  uchun  A.  L.  Ledneva  ko‘rsatmasi  bo‘yicha 
qaynayotgan  suv  hammomiga  30  daqiqa  davomida  qo‘yi)adi  va  tezlik 
bilan  sovitiladi,  chunki  shoxkuya  alkaloidlari  issiqlikka  chidamli 
emas.  Shuning  uchun  ham  shoxkuyadan  damlama  cmas,  qaynatma 
tayyorlanadi.  Shoxkuyaning  yangi  maydalangani  ishlatilishi  kerak, 
chunki  uni  tarkibidagi  yog‘lar  tez  achish  xususiyatiga  ega.  Termopsis 
o'simligidan  damlama  tayyorlashda  uning  tarkibidagi  alkaloidni  tuz 
holiga  o'tkazish  shart  emas,  chunki  bu  o'simlikda  alkaloidlar  asos 
holdagisi  ham,  tuz  holdagisi  ham  suvda  yaxshi  eriydi.  Agar  o'simlik 
XI  DFda  ko'rsatilgan  miqdordan  ya'ni  1,5%  dan  ko‘p  alkaloid  Saqlasa, 
olingan  o'simlik  miqdori  quyidagi  formula  bo‘yicha hisoblanadi:
Y   -  
4   D
~~r
Masalan:  200  ml  Termopsis damlamasi  tayyorlash  kerak  bo‘lsin.
Rp: 
Infusi  herbae  Therm opsidis  200  ml
D.S.  Bir osh  qoshiqdan  kuniga  3  m ahal  ichilsin.
0 ‘simlik  o‘z  tarkibida  1,6%  alkaloid  saqlaydi.  Buning  uchun  o‘simlik 
miqdori  topiladi.  Tcrmopsis  1:400  nisbatda  tayyorlanadi.  200  ml 
damlama uchun  0,5  g olish kerak.
Alkaloid  miqdori  ko‘p  boMgani  uchun  bu  miqdor  qaytadan 
hisoblanadi.
0,5 -  olinishi kerak  boMgan o‘simlik  miqdori.
1,5% -   DF  bo'yicha o‘simlik  saqlash  kerak  boMgan  miqdor.
1,6% — o‘simlik saqlagan alkaloid miqdori.
210
www.ziyouz.com kutubxonasi


0,47 -  qaytadan  hisoblangan  o'simlik  miqdori.
Agar  o'simlik  1,5%  dan  kam  alkaloid  saqlasa,  bunday  xomashyodan 
damlama va qaynatma tayyorlanmaydi.
Alkaloid  saqlagan  o‘simliklardan  suvli  ajratma  tayyorlashda  qo'shi- 
ladigan  kislota  miqdori  xomashyo  tarkibidagi  aikaloidlar  miqdoriga  teng 
miqdorda olinadi.

Download 9,76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish