Термиз филиали “анатомия ва клиник анатомия” кафедраси

Хавфли рабдомиома (рабдомиосаркома, рабдомиобласто-ма) кам учрайди, асосан қўл ва оёқ мускулларида бўлади. Рабдомиомаларнинг мускул тўқимаси билан богланмасдан пайдо бўлган ҳоллари тасвирланган (қорин пардаси ортида-ги клетчатка, кўкс оралиғи, бурун-ҳалкум, аёллар жинсий органларида пайдо бўлган рабдомиосаркомалар). Бу ўсма юқори даражада хавфли бўлиб, ўпка, тери, суяклар, жигар, буйрак ва бошқа органларга гематоген йўл билан кўп мета-стазлар берадиган бўлиши билан ажралиб туради. Операция қилиб олиб ташланганидан кейин яна қайталанади.
Рабдомиосаркома макроскопик жиҳатдан олганда мускул-лар бағрнда жойлашган, диаметри 20 см гача борадиган ту-гун кўринишида бўлади. Қўлга юмшоқ уннайди, кесиб кўрилганида қон қуйилган, некрозга учраган ва юмшаб қол-ган жойлари кўзга ташланади. Микроскопик жиҳатдан ол-ганда ўсма ҳужайраларн жуда хнлма-хил шаклда, яъни поли-морф бўладию, лекин ўзининг тузилишига кўра ембриогенез-нинг турли босқичларини бошдан кечираётган муртак мускул ҳужайраларига ўхшаб кетади. Уларнинг орасида майда-май-да думалоқ ҳужайралар учрайди. Бу улкан ҳужайралар ту-хумсимон ёки дуксимон майда ҳужайралар, кўп ядроли ул-кан ҳужайралар шаклан миосимпластларга ўхшаган бўлиши мумкин. Уларнинг ядролари галати шаклда, гиперхром, по-липлоид бўлади. Цитоплазмаси кўп ва гомоген, баъзан унда миофибриллалар учрайди. Тузилишига кўра бу ўсма ембрио-генезнинг турли босқичларидаги мускулларига ўхшаши мум-кин. Томирлари кам бўлади.
ТОҒАЙ ҲОСИЛ ҚИЛУВЧИ ЎСМАЛАР
Бу ўсмаларга остеохондрома, энхондрома ва хондросаркома киради.
ОСТЕОХОНДРОМА. Остеохондрома ёки суяк-тогай экзостозлари тоғай қавати билан қопланган суяк ўсмасидир. Одатда узун найсимон суякларнинг метафизлари соҳасида, айниқса катта болдир ва елка суякларинииг пастки бўлимида бўлади. У якка (соли-тар) ва кўп бўлиши мумкин.
Солитар остеохондрома асосан болалар ва ўсмирларда кузатилади ва оғриқсиз ўтади. Тўла-тўкис суякланганидан кейин ўсишдан тўхтайди.
Кўп вўладиган екзостозлар табиатан ирсиятга боғлик бўлиб, аксари чақалоқларда кузатилади ва ўсмирлик даври-га етгунча ўсаверади.
Бу ўсмалар, айниқса ирсий хилларининг клиник аҳамияти уларнинг қанчалик малигнизацияланиб, хондросаркома ёки остеоген саркомаға айланиб кета олишига боғлиқ.