Termiz davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti jismoniy tarbiya va sport nazariyasi kafedrasi



Download 6,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet112/194
Sana25.06.2021
Hajmi6,59 Mb.
#100974
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   194
Bog'liq
Oquv uslubiy majmua a4996e5e3594e2930db2202c30c913d9

Bukilib-yozilib  tebranish  va  yoy  shaklida  siltanish  –  yetarli  ko‗lamda  tebranishni 
ta‘minlaydigan harakatlardir. 
26
 
Gimnast  osilish  holatidan  qorin  pressiva  son  oldi  mushaklarini  tarang  tortib,  oyoqlarini 
burchak hosil qilgunga qadar ko‗taradi (gorizontal holatgacha ko‗tarish shart emas, o‗tmas burchak 
qilib ko‗tarish ham mumkin). Keyin keskin qisqa harakat bilan oyoqlarini pastga yo‗naltiradi va 
bel qismidan kerilgunga qadar orqaga siltaydi. 
Bunday harakatlar tananing old yuzaligidagi mushaklarini cho‗zadi va keyinchalik tos-son, yelka 
bo‗g‗inidan  (bu  anatomik  jihatdan  yelka  bo‗g‗ini  uchun  yozilish  bo‗ladi),  shuningdek,  umurtqa 
pog‗onasining bel qismidan tez bukilish uchun yordam beradi. 
Yozilish  tugashi  bilan  bukilishni  boshlash  zarur  (sport  bilan  shug‗ullanishni  birinchi 
pog‗onasida  shug‗ullanuvchilarda  eng  ko‗p  uchraydigan  xato  –  orqaga  siltanganda  to‗xtab 
qolishdir). Bukila borib, gimnast imkoniyati boricha tezroq oyoqlarini yakkacho‗p o‗qiga tizzasini 
(boldir  o‗qning  o‗rtasidan  bo‗lsa,  yana  ham  yaxshi)  yaqinlashtirishga  harakat  qiladi  va  tanasi 
 
26 
Yefimenko A.I., Yo‗ldashev Q.Q., Umarov M.N. Gimnastika darsining samaraligini oshirish usullari. Tashkent, 1995 g 


100 
 
oldinga  yo‗nalgunga  qadar  oyoqlarni  shu  holatda  ushlab  turadi,  tos-son  va  yelka  bo‗g‗inida 
to‗g‗rilanib,  oyoqlarni  oldinga  va  yuqoriga  keskin  yo‗naltiradi.  Bunda  butun  tana  oldinga 
tebranishni so‗nggi nuqtasi holatida bo‗lishi kerak. Kerishishga yo‗l qo‗ymaslikning yaxshi usuli 
shug‗ullanuvchilarga oyoq uchlariga qarashni tavsiya qilishdir. 
Osilish holati harakatida tebranish – (90-rasm) birin-ketin oldinga va orqaga bajariladigan 
tebranishlardan  iborat.  To‗g‗ri  tebrana  olish  baland  yakkacho‗pda  gimnastika  umumiy  kursi 
mashqlarini muvaffaqiyatli o‗rganishning asosidir. To‗g‗ri tebranishda quyidagi holatlar ketma-ket 
bo‗lishi kerak: 
a) 
orqaga  tebranishning  oxirgi  holatida  tana  to‗la  to‗g‗rilangan  yoki  biroz  bukilgan 
bo‗ladi. Nazorat uchun eng yaxshi usul – talaba o‗z oyoq uchlariga qarashini tavsiya qilamiz; 
b) 
tik holatda tananing to‗g‗rilangan (osilish holatidagidek) holati; 
d)  oldinga  tebranishning  oxirgi  holatida  gavda  biroz  bukilgan  bo‗ladi  (gimnast  o‗z  oyoq 
uchlarini ko‗rib turishi kerak). 
 
Orqaga siltanib, sakrab yerga tushish. Oldinga tebranishning oxirgi nuqtasidan tik holatga 
o‗tayotib  gimnast  oyoqlarini  orqaga  yo‗naltiradi  va  keradi.  Ayni  vaqtda  u  to‗g‗ri  qo‗llari  bilan 
yakkacho‗p o‗qini bosib chiqib, tana-yelka burchagini kamaytiradi. Oxirgi harakatda u tovon va 
yelka  bo‗g‗ini  yo‗nalish  tezligini  tenglashtiradi,  ya‘ni  gimnastning  gavdasi  oldinga  harakatlana 
boshlaydi.  Orqaga  tebranishning  oxirgi  nuqtasida  gavdaning  kerishgan  holatini  saqlab,  sportchi 
yakkacho‗p o‗qini qo‗yib yuboradi, qo‗llarini yuqoriga, tashqariga ko‗taradi, sakrab qo‗nadi. 
Qo‗llarni qo‗yib yuborishdan oldin boshni ko‗tarish va yakkacho‗p ustida oldinga qarashni 
tavsiya qilamiz. 
Oldinga tebranib sakrab yerga tushish. Orqaga tebranishning oxirgi holatidan gimnast oldin 
«а»,  so‗ng  «Ь»  holatlaridan  o‗tadi  va  «d»  holatiga  yaqinlashadi  (osilish  holatida  tebranishga 
qaralsin). So‗nggi holatda sakrab yerga tushishdan oldin tos-son bo‗g‗inidan bukilish, tebranishdan 
bir  qancha  ko‗proq  bo‗lishi  mumkin.  Harakatning  oldindagi  yuqori  nuqtasida  gavdani  tos-son 
bo‗g‗inidan  keskin  yozilishi  orqali  to‗liq  kerilish  zarur  va  ayni  vaqtda  to‗g‗ri  qo‗llarni  bosh 
orqasiga yo‗naltirish kerak. Ushbu harakatlar tugashi bilanoq, gimnast qo‗llarini qo‗yib yuboradi 
va uchish holatida kerishgancha yerga qo‗nadi. 
Tebranishdan keyin sakrab yerga tushishdan oldin quyidagi mashqlarni bajarish foydalidir: 
yakkacho‗pdan 1-1,5 m masofada turgan sakrash «ko‗prik»chasiga osilish va oldinga siltanib yerga 
tushish. 

Download 6,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish