Termiz davlat universiteti iqtisodiyotva menejment kafedrasi

14.3. Aholi tarkibi statistikasi
Aholining yoshi va jinsi bo`yicha tarkibi muhim demografik xarakteristikasi bo`lib hisoblanadi. Mamlakat aholisining yoshi va jinsi bo`yicha tarkibi har kalendar yilning boshida, aholi soni aniqlangach hisoblanadi. Hisoblash, aholisi 100 mingdan ortiq bo`lgan shaharlar va viloyatlar bo`yicha amalga oshiriladi.
Yosh tarkibi odatda quyidagi variantlarda beriladi: bir yilliklar, besh va o`n yoshlar. Mehnatga layoqatli yoshdan kichik bo`lganlar, mexnat yoshidagilar va mehnat yoshidan o`tganlar guruhlari bir-biridan ajratiladi.
Odatda bunday guruhlashga qo`shimcha sifatida maxsus grafiklar-jinsi-yoshi piramidalari tuziladi. Ular yosh tarkibini ko`rinarli ravishda qayta ishlab chiqadilar, ularni demografiyasi zonalarini aniqlaydilar (Chizma 1).
Aholining o`rtacha yoshi o`rtacha tortilgan arifmetik formula bo`yicha aniqlanadi:
V=V<sub>i</sub> x A<sub>i</sub>: A<sub>i</sub>
Bunda, A<sub>i</sub> – i– yoshdagi aholi soni
V<sub>i</sub> – yosh ko`rsatkichi
V_i x A_i – odam – yilning umumiy soni – ma’lum yoshdagi odam sonini shu yoshga ko`paytmasi
A_i – aholining umumiy soni
2015-2018 yillarda O‘zbekiston aholisining yosh bo‘yicha tarkibi %

	2015	2016	2017	2018
Jami	31022525