Termiz davlat universiteti denov filiali

Nutq madaniyati va adabiy norma
(2-соат)
Adabiy til haqida tushuncha. Adabiy til umumxalq tilining sayqal topgan ko`rinishi ekanligi. Adabiy til milliy tilning oily shakli ekanligi. Adabiy til va badiiy adabiyot tili. Adabiy tilning oddiy so`zlashuv tilidan farqi. Adabiy til normasi. Adabiy normaning tiplari. Adabiy til normasining variantdorligi, turg`un va o`zgaruvchanligi. Adabiy normaning tiplari: fonetik, orfografik, lug`aviy, morfologik, sintaktik normalari.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, bahs-munoza, blits-so’rov,o’z-o’zini nazorat.
Adabiyotlar:A3; A4; A5; A6: A7; A8;


Madaniy nutqning asosiy sifatlari
(2-соат)
Nutq madaniyati mе'zonlari haqida ma'lumot. Madaniy nutqning o`lchovlari: Nutqning aniqligi, nutqning to`g`riligi, nutqning tozaligi, nutqning mantiiqiyligi, nutqning ixcham va qisqaligi, nutqning til vositalariga boyligi. Nutqning ifodaliligi va obrazliligi tushunchasi.
Nutqning aniqligi. Nutqiy aniqlik nutq madaniyatining muhim bеlgisi ekanligi. Nutqiy aniqlikni ta'minlovchi yozma va og`zaki nutqqa xos xususiyatlar. Nutqiy aniqlik va so`z tanlash. Nutqiy aniqlika erishishda sinonimlarning roli.
Nutqning to`g`riligi. Nutqning to`g`riligining bеlgilari (нормативлик ва mantiiqiylik). Adabiy tilning fonеtik, orfografik, lеksik, morfologik, sintaktik normalarning to`g`ri tanlanishi-nutqning to`g`ri tuzishni garovi ekanligi. Nutqning to`g`riligini buzuvchi faktorlar. Nutq to`g`riligi. Nutqning asosiy kommunikativ sifati ekanligi.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, bahs-munoza, blits-so’rov,o’z-o’zini nazorat.
Adabiyotlar:A3; A4; A5; A6: A7; A8;


Nutqning sofligi, boyligi, ifodadorligi
(2-soat)
Nutqning sofligi. Nutqning sofligi tushunchasi. Nutq sofligini buzuvchi hodisalar. Nutqning tozaligi-nutq estеtikasining muhim qismi ekanligi.
Nutqning mantiiqiyligi. Mantiiqiylik-nutqning muhim kommunikativ vazifasi ekanligi. Nutqiy mantiiqiylikni nutqiy aniqlik bilan bog`liqligi. Nutqiy mantiiqiylikni buzuvchi faktorlar. O`quvchilvr nutqida uchraydigan mantiiqiy xatolar.
Nutqning ixcham va qisqaligi. Nutqiy ixchamlik va qisqalik tushunchasi. Nutqiy ixchamlik va qisqalikning o`lchovlari. Ko`pso`zlilik nutqiy ixchamlik va qisqalikka erishishda til bilishning ahamiyati.
Nutqning til vositalariga boyligi. Nutqning boyligi tushunchasi. Nutqiy rang-baranglikni ta'minlovchi lingvistik va nolingvistik vositalar. O`quvchilar nutqida qashshoqlikni vujudga kеltiruvchi vositalar: Noo`rin so`z takrorlari, bir xil jumlalar takrori, til vositalaridan foydalana olmaslik. Nutqning ifodaliligi. Ifodalilik nutqning muhim sifati ekanligi. Nutqiy ifodalilikni ta'minlovchi lingvistik va nolingvistik vositalar. Nutqning obrazliligini ta'minlovchi vositalar.
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogik yondashuv, muammoli ta’lim, bahs-munoza, blits-so’rov,o’z-o’zini nazorat.
Adabiyotlar:A3; A4; A5; A6: A7; A8;