Termiz davlat universiteti botanika kafedrasi

Izoelektrik nuqtani aniqlash. Izoelektrik nuqtada oqsillar beqaror bo’ladi. Oqsil molekulasining musbat va manfiy zaryadlari teng bo’lgan pN ko’rsatkichida u osongina cho’kmaga tushadi. Bunga sabab oqsil molekulalari bilan suv dipollari orasidagi bog’lanishni uzilishidir. Har bir oqsil uchun mahlum pN ko’rsatgichi izoelektrik nuqtani belgilaydi. Masalan, kazein uchun pN 4,7 ga, tuxum albumini uchun 4,8 ga, jelatina uchun 4,9 ga, zein uchun 6,2 ga teng. Protaminlar va gistonlarning izoelektrik nuqtasi kuchsiz ishqoriy muhitga to’g’ri keladi.

Oqsillarni izoelektrkk nuqtada cho’kmaga tushishini suv tortib oluvchi moddalar (spirt, atseton, efir) yoki tanin qo’shish bilan tezlashtirish mumkin. Organik erituvchilar oqsil molekulasidan suvni tortib oladi va oqsil tezda suv qobig’ini yo’qotib, cho’kmaga tushadi. Tanin esa azot tutuvchi geterotsiklik gruppalar bilan qo’shilishib, suvda erimaydigan birikma hosil qiladi.

Reaktivlar: a) 0,5%-li jelatina, b) 0,1 N-li sirka kislota,v) 0,1 N-li natriy atsetat, g) 9b%-li etil s’irti, d) 0,1%-li tanin.