Терминлар аннексия

Сиёсий тизим типологияси. Сиёсий тизимларнинг таснифларидан бири уларнинг ташқи муҳит билан ўзаро муносабатлари характеридан келиб чиқади. Ушбу мезон бўйича улар очиқ ва ёпиқ сиёсий тизимларга бўлинади.
Ёпиқ сиёсий тизимлар ташқи муҳит билан чекланган даражада алоқага киришади, бошқа тизимларга хос қадриятларга уқувсиз бўла­ди, ривожланиш имкониятларини тизим ичидан қидиради. Собиқ социализм мамлакатлари бунга мисол бўлиб хизмат қилади.
Очиқ сиёсий тизимлар ташқи дунё билан фаол равишда ресурсларни айирбошлайди, бошқа тизимларнинг илғор қадриятларини муваффақият билан ўзлаштиради, улар ҳаракатчан ва жўшқин хусусиятга эга бўлади.
Француз сиёсатшуноси Ж.Блондеев сиёсий тизимларни бошқарувнинг мазмуни ва шакли бўйича фарқлаб, уларнинг қуйидаги асосий турларини ажратиб кўрсатган:
1) либерал-демократик тизимлар сиёсий қарорлар қабул қилишда индивидуализм ва эркинлик қадриятларига асосланадилар;
2) коммунистик тизимлар тенглик, ижтимоий адолат қадриятларига асосланадилар;
3) анъанавий сиёсий тизимлар бошқаришнинг олигархик шаклларига таянадилар ва иқтисодий ресурслар ва ижтимоий мақомларни нотекис тақсимлашга асосланадилар;
4) популистик сиёсий тизимлар ривожланаётган мамлакатларда кўпчиликни ташкил қилади.


Сиёсий жараёнлар- деб жамиятнинг сиёсий ҳаётида турли хилдаги воқеа-ҳодисаларнинг рўй бериб туриши, уларнинг объектив қонуниятлар ҳаракати асосида давом этиши ва шу асосда жамиятнинг сиёсий жиҳатдан ривожланиб боришига айтилади.
Умуман, «жараён» сўзининг туб моҳиятига эътибор берсак, «жараён» сўзи лотинча «prossesus», яъни «давом этиш» маъносини билдиради. Демак, сиёсий жараён ҳеч қачон турғун ҳолатда бўлмайди, у ҳар доим ҳаракатда бўлади.
Сиёсий жараёнлар қанчалик хилма-хил бўлмасин, уларнинг умумий хусусиятлари қуйидагилардан иборат:
ҳар қандай давлатда ҳам сиёсий жараёнларнинг бош манбаи ва лидер кучи халқ оммасининг онгли фаолиятидир;
агар кишилар жамиятнинг сиёсий ҳаётида фаол иштирок этмасалар, сиёсий жараёнларнинг кечиши сустлашади ва бундай шароитда ҳар қандай сиёсий институтларнинг фаол ҳаракати ҳам ўзининг самарали натижасини бермайди.