Temir yo'llardagi statik vagon tarozilar

Mundarija

1.	I bob.	3
1.1.	Kirish. Umumumiy tushunchalar………………………………………………	3
1.2.	Temir yo'l infrastrukturasi……………………………………………………	10
1.3.	Vagon massasini o'lchash uchun hozirgi standartlar…………………………	13
1.4.	Avtotarozilarda vagonlarni tortish usullari……………………………………	14
1.5.	Vagonlarni statik tortish usuli………………………………………………..	16
1.6.	Vagon tarozilariga xizmat ko'rsatishdagi xavfsizlik qoidalari…………………	17
1.7.	Temir yo'llardagi statik vagon tarozilar. Vagon yoki aravachalardagi statik tortish…………………………………………………	18

I bob.
1.1. Kirish. Umumiy tushunchalar.

Ma’lumki bizning yer sayyoramiz shar shaklida emas. U qutblarda tekislangan va ekvator bo'ylab cho'zilgan. Yerning ekvatordagi radiusi qutb radiusidan 21 kilometr uzunroqdir. Shu sababdan ekvatordagi tortishish kuchi qutbdagidan farq qiladi, ya’ni sayyoramizning turli qismlarida bir xil jismning vazni har xildir. Umumjahon tortishish tamoyillariga amal qilgan holda, ob'ektlar sayyoramizning qutblarida eng og'ir, ekvatorda esa eng engil bo'lishini tushunish mumkin. Qutblardagi og'irlik bilan solishtirganda, ekvatordagi jismlar 1/190 ga yengilroq bo'ladi. Bundan tashqari, markazdan qochma kuchlar ekvatorda sayyoraning aylanishi natijasida paydo bo'ladi, shuning uchun jismlarning og'irligi qo'shimcha ravishda biroz pasayadi.

Temir yo'l tarozilari orqali tashilgan yuklarni hisobga olish harakatni tashkil etish va harakatlanuvchi tarkibning to'g'ri ishlashi uchun ham, tijorat hisob-kitoblari uchun ham katta ahamiyatga ega. Sanoat korxonalarining kirish yo'llarida va zavod ichidagi transportda yuqori sifatli texnologik jarayonni ta'minlash uchun (masalan, domna va marten pechlarini yuklashda) vagon tarozida tashilgan yuklarni hisobga olish bir xil darajada muhimdir. Avtotransportni tortish ham bir xil darajada muhimdir.
Tabiiyki, bir necha o'n yillar oldin muhandislar ob'ektlarni tortish va harakatlantirish jarayonlarini birlashtirish zarurligi to'g'risida qaror qabul qilishgan. Shu bilan birga, tortish jarayonining dinamik tabiati bilan bog'liq asosiy qiyinchilik aniqlandi, Bu uskuna muqarrar ravishda mavjud bo'lgan manbalar (yo'lning notekisligi, g'ildiraklarning ovalligi, , relslar va g'ildiraklardagi teshiklar, shamol va boshqalar) tufayli kelib chiqadigan yukning dinamik tarkibiy qismini qayd etishidan iborat.. Ushbu dinamik komponent past chastotali davriy shovqin bo'lib, diapazoni 3-10 Hz. Ushbu shovqinning chastota diapazoni, ko'rinishidan, yuk vagon tarozilarining o'ziga xos dizayniga bog'liq emas, lekin asosan yuk vagonlarining dinamik xususiyatlariga bog'liq. Biroq, bunday shovqinning amplitudasi tortish tizimining qattiqligiga bog'liq.
Bugungi kunga kelib, masofadan boshqarish pulti, shuningdek, dasturiy ta'minotda qayta ishlash uchun ma'lumotlarni uzatish bilan jihozlangan tarozilarning ko'plab turli xil modellari mavjud.
Harakatda tortish og'irlikni o'lchashning eng istiqbolli sohasi bo'lib, u turli sanoat va qishloq xo'jaligida transport vositalari va boshqa bir qator muhim ob'ektlarni tortishni qamrab oladi.
Bugungi kunda poyezd vagon tarozida statik tortiladi, buning uchun poyezd ajratilishi va vagonlarni tarozilarga chiqarib, tortish kerak. Bu holat esa yuk egalarining yuz millionlab so'mlarni yo'qotishlariga sabab bo'lmoqda.
Hozirgi paytga kelib, xom-ashyo va tovarlar ishlab chiqarishni ko‘paytirish, temir yo‘llarni rivojlantirish bilan bog‘liq yuk tashishning keskin o‘sishini hisobga olish, tovarlarni hisobga olish va ro‘yxatdan o‘tkazish muammosi dolzarb bo‘lib qoldi.
Vagon tarozilarining tarixi 100 yildan ortiq muddatni o'z ichiga oladi. Vagonlar relslar bo'ylab harakatlanayotganligi sababli, konstruktorlar va muhandislar ularni tortish uchun vagon tarozilarining bir qancha xilma-xil va juda antiqa texnik echimlarni yaratdilar.
Tarozilarni o'rnatish oson, quyma beton poydevor ishlab chiqarishni talab qilmaydi, bu esa uskunani o'rnatish vaqtini va narxini kamaytiradi. Tarozilarning o'lchov elementlari sifatida kuchlanish o'lchagich datchiklari qo'llaniladi, ular noqulay ish sharoitida ham tarozilarning yuqori o'lchov aniqligi va ishonchliligini ta'minlaydi.
Boshqa hech qanday balans turi turli xil ishlash tamoyillarining bunday ko'pligiga ega emas. Bular mexanik (tutqich) va elektron, gidravlik, pnevmatik va elektromexanik (gibrid), tenzometrik va optik vagon tarozilaridir. Biroq, kuchlanish o'lchagichlar eng ko'p qo'llaniladi, ya'ni uchta asosiy tur:
- platforma tarozilari yoki ko'prikli tenzometrik temir yo'l tarozilari mexanik tutqichli tarozilarning bevosita "vorisi" hisoblanadi. Tarozilarning dizayni, qo'pol qilib aytganda, deformatsiya o'lchagich bo'lib, uning ustiga yukni qabul qilish platformasi - "ko'prik" o'rnatilgan (1-rasm).

1-rasm. Platformali tarozilar

Keng harorat oralig'ida aniqlikni ta'minlash uchun bunday temir yo'l tarozilarida yukni qabul qilish platformasining "o'z-o'zidan markazlashtirilishini" ta'minlaydigan sharsimon tayanchli yuzalarga ega datchiklar qo'llaniladi. Platforma (ko'prik) vagon tarozilari vagonlarni statik tortish, 15 km/soat tezlikda harakatlanayotgan vagonlarni tortish yoki universal vagon tarozilari rejimida, ya'ni. statikda ham, dinamikada ham tortish xususiyatiga ega;
- "sensor-shpal" tarozilari. Bunday tarozilarning birinchi dizayn ishlanmalari XX asrning 60-yillarida paydo bo'lgan, ammo ular nisbatan yaqinda XI asrning boshlarida keng qo'llanilgan, shuning uchun bunday tarozilar nisbatan yangi dizayn yechimidir (2-rasm).

2-rasm. Sensor – shpal tarozilar

"Sensor-shpal" tarozilari yukni qabul qilish platformasiga ega bo'lmagan tortish moslamasidir. Relslarga maxsus og'irlik tayanchlari o'rnatiladi, bu esa butun vazn o'lchash strukturasini muvofiqlashtiradi. Bunday tarozilar 60 km/soat tezlikda harakatlanayotgan vagonlarni tortish uchun ishlatiladi, ammo bu dizayn vagonlarni statik rejimda tortish uchun ham muvaffaqiyatli qo'llaniladi;

- "sensor-rels" tarozilari temir yo'l relslarining ikkita tayanch kuch sensorilari o'rnatilgan qismidir. Bunday tarozilar Weightronix xodimi Jek Kaldikot tomonidan ishlab chiqilgan va Chilining mis konlarida o'rnatilgan (3-rasm).

3-rasm. Sensor – rels tarozilari

Asosan, "sensor-rels" tarozilari soatiga 60 km tezlikda harakatlanishda tortish uchun ishlatiladi. Statik tortish uchun bunday tarozilardan foydalanish juda muammoli. Chunki temir yo'lning "og'irlik uchastkalari" juda qisqa bo'lib, vagonlarning g'ildiraklarini ularning ustiga o'rnatish qiyin, ayniqsa vagonlarning turli modellarida g'ildirak bazasi va o'qlar soni har xil bo'lishi mumkin.