Доривор ўсимликларни ўстириш
Ёввойи ҳолда ўсадиган доривор ўсимликлар ортиб бораѐттан дорихоналар Бош бошқармаси ва фармацевтика заводларини тобора ортиб бораѐтган эҳтиѐжини қондира олмаѐтганлиги туфайли уларни маданийлаштириш ва экиш жойларини кенгайтириш катта аҳамиятга эга.
Чет эл ўсимликларини, тропик ўсимликларни ўстириш ҳам зарур.
Доривор ўсимликларнинг кимѐвий таркиби тўғрисида умумий тушунча
Ўсимлик таркибида учрайдиган барча бирикмалар медицина нуқтаи назаридан 3 га бўлинади.
1. Ўсимликнинг асосий таъсир қилувчи моддалари.
2. Ўсимликнинг асосий таъсир қилувчи моддалари билан бирга учрайдиган моддалар. Улар ўзлари организмга таъсир этмасада, таъсир қилувчи моддани таъсир кучини ўзгартирувчи, организмга сўрилишини тезлаштириши мумкин.
3. Кераксиз, баласт моддалар.
Ўсимлик ҳужайрасида тўхтовсиз биокимѐвий ўзгаришлар юз бериб туриши туфайли, биологик таъсир қилувчи моддалар маълум вақт ва шароитда турли ўзгаришларга учраши мумкин.
Ўсимлик ҳужайрасида бўладиган узлуксиз ўзгаришлар натижасида асосий таъсир қилувчи моддаларнинг ўзгариши ўсимлик ѐш қарилигига, ўсиш (вегетация) даврига, ташқи муҳитга (ўсиш жойи, намлик, тупроқнинг таркиби, иқлим ва бошқалар) боғлиқ.Биологик фаол моддалар ўсимликнинг ер устки органларида (поя, барг, гул) асосан гуллаш даврида, мева ва уруғларида эса уларнинг тўлиқ етилиши даврида, ер остки органларида вегетацня даври охирларида (кўпинча кеч кузда) максимал миқдорда тўпланади.Доривор маҳсулотлар биологик таъсир қилувчи моддалар максимал кўп тўпланган вақтдагина тайѐрланада.Доривор ўсимлик маҳсулотларининг кимѐвий тузилиши ѐки биологик таъсир қилиши бўйича классификация қилинади.
Доривор ўсимликаларни ўрганишда билиш керак:
1. Доривор ўсимлик ва доривор маҳсулотларнинг ўзбекча, русча ва лотинча номлари, уларнинг қайси оилага мансублигини билиш.
Ўсимлик ва ҳайвонларнинг лотинча номи 2 та сўздан иборат бўлада. Уларнинг биринчиси авлодни, иккинчиси турни билдиради.
2. Ўсимликни тасвирлаш.
3. Шу ўсимликни географик тарқалиши, табиий шароитда қайси ўсимликлар билан ўсиши.
4. Маҳсулотларни йғиш усуллари.
5. Маҳсулотни тасвирлаш.
6. Маҳсулотни микроскопик ва микрокимѐвий анализи.
7. Маҳсулотни кимѐвий таркиби (бирга учрайдиган моддалар) формуласи.
8. Медицинада ишлатилиши ва дори турларини билиш.
4. Маҳсулотни стандарт ҳолатига келтириш.
5. Маҳсулотни омборларда майдалаш.
6. Маҳсулотни қадоқлаш.
Доривор маҳсулотларини тайѐрлашда қуйидагиларга риоя қилинади:
1. Ўсимлик кўп ва тўп - тўп бўлиб ўсиши керак.
2. Ўсимлик ўсадиган жой транспорт йўлига яқин бўлиши керак.
3. Тайѐрлаш жойи аҳоли яшайдиган жойга яқин бўлиши керак.
4. Маҳсулотни йиғилган жойини ўзида қуритиш зарур.
Do'stlaringiz bilan baham: |