Тема: Янги дориларини яратиш. Фармакогнозия фани ва ривожланиш босқичлари. Замонавий дори дармонларни излаш ва ишлаб чикоришда янги технологиялар

Зулуклар - Hirudines (Sanguisugae) - Пиявки
Медицина зулуги - Hurido medicinalis - тишлайдиган чувалчанглар қаторига киради. Зулукларни оқмайдиган ѐки секин оқадиган сувларда, ўтлар билан қопланган сув ҳавзаларида кўпайтирилади. Медицина зулугини қорин томони кўкимтир сарғиш бўлиб, қора доғлар билан қопланган. Орқа томонида эса 6та қизғиш чизиқлари ва қора доғлари бўлади. Танасида 90 - 100 тагача бўғинлари бор. Бош томонида сўрадиган оғизчаси бўлиб, унда 3 та ғуддаси бор, ҳар бир ғуддасида 60 - тадан (60 x 3 - 180) ўткир тишлари бор. Дум томонида ҳам шундай сўрғичлари бор лекин унда тишлар бўлмайди.
Қон сўрмоқчи бўлган зулук олдин дум томони билан сўради, кейин оғзи билан ѐпишиб тишларини ботиради, сўнгра қон сўра бошлайди. Қон зулукнинг 10 та халтачали медасига тушади. Битта зулук 30 г ва ундан ҳам кўпроқ қон сўра олади. Бунда зулукнинг ҳажми 3-4 баравар каттаяди.
Табиий шароитда зулуклар 3 йилда катта бўлади. Ҳозирги вақтда зулукларни тез, 1 йилда ўстириш шароити яратилган.
Зулуклардан 1 грамдан 5 грамгача бўлган, жуда ҳам ѐш бўлмаган ва қари ҳам бўлмаган, лекин ҳали қон сўрмаганлари ишлатилади. Зулукларни оғзига сирка теккизилганда сўрган қонларни чиқариб юбормаслиги керак, бир оз қўл билан эзилса тухумсимон кўринишга ўтишлари керак.
Зулукларни тоза сув солинган, оғзи дока (марли) билан беркитилган шиша идишларда сақланади ва сувни ҳар куни 1 маҳал алмаштирилиши керак.
Ишлатилиши. Гипертония, тромбофлебит, қон ички аъзоларга қўйилиб тўхтаб қолганда ва бошқа касалликларда ишлатилади. Зулук гирудин ферментини чиқаради. Гирудин қонни ивишига йўл қўймайди.
Гипертония касаллигида зулукни қулоқнинг орқасига қўйилади. Қон сўриб тўйган зулук кейин йиғилиб тушади, ва ҳосил бўлган касалнинг жароҳатидан 0,5 - 1 стакан қон оқади.
Қон сўрган зулукни шу заҳоти дум томонидан 2 та панжа орасида эзиб ўтказилади, натижада сўрилган ҳамма қон зулук оғзидан чириб кетади.
Зулуклар билан даволаш бделлотерапия дейилади, бделла - зулук, терапия - даволаш демакдир (грекча). 229