Тема: Янги дориларини яратиш. Фармакогнозия фани ва ривожланиш босқичлари. Замонавий дори дармонларни излаш ва ишлаб чикоришда янги технологиялар

Доривор ўсимлик маҳсулотларини фармакогаостик анализ усуллари.
Бу маҳсулотларни қабул қилиб олиш ва НТҲ асосида уларни
танлиги ва сифатини аниқлаш учун анализ қилиш.
Доривор ўсимлик маҳсулотларини фармацевтика заводи ва дорихоналарда қабул қилиш учун қуйидагиларга риоя қилинади (ГОСТ 6076-51),
1. Қабул қилинаѐтган партиянинг ташқи кўринишини умумий текшириш (одатда ҳамма ўринлар бирма - бир текшириб чиқилади).
2. Доривор маҳсулот упаковкаси очиладиган жойни танлаш.
3. Қабул қилинаѐтган партиянинг бир хиллигини ва нуқсоннини аниқлаш.
4. Ўртача намуна олиш.
Агар партия 5 тагача бўлса, ҳаммаси очилади.
Агар партия 10 та бўлса, 5 таси очилади.
Агар 10 тадан кўп бўлса, биринчи 5 та ўринга қўшимча яна ҳар бир 10 тасидан 1 дона очилади.
Упаковкаси очилганда доривор маҳсулот рангига, майдалигига, намлигига, тозалиги-га, хидига, бир хиллиги ва бошқаларга аҳамият берилади.
Агар бир хил бўлмаса, ўша идишдаги маҳсулот алоҳида анализ қилинади. Рухсат этилмайдиган нуқсонлар бўлса, брак қилинади ѐки навларга ажратилади.
1. Бир сутка шамолатилганда кетмайдиган бадбўй ва ѐт хиди бўлса, ѐки ўзига хос хидни йўқотган бўлса;
2. Захарли ўсимликлар аралашмаси бўлса;
3. Бегона ўт ѐки минерал моддаларнинг ҳамда қуш ва хайвонларнинг чиқиндилари кўп бўлса;
4. Доривор маҳсулот моғорлаган ва чириган бўлса;
5. Омбор зараркунандаларидан зарарланган бўлса.
Доривор маҳсулот биринчи даражада зарарланган бўлса, дезинфекция қилингандан кейиноқ уни ишлатиб юбориш лозим.Агар маҳсулот иккинчи ва учинчи даражада зарарланган бўлса-ю уни осон тайѐрлаш имкони бўлса, ташлаб юборилади, қимматбахо, тайѐрлаш қийин доривор маҳсулотлар тезда тозаланиб навларга ажратилгач ишлатилади.
Омбор зараркунандалари: ун канаси - оқ рангли;
Омбор узунтумшуғи - қўнғир рангли;
Дон қайроқчиси - қўнғир рангли;
Омбор куяси - катта зарар келтиради.
Доривор маҳсулотларнинг зарарланганлиги даражасини аниқлаш учун уларни тешигини диаметри 0,5 мм (каналар учун) ѐки 2,5 мм (узун тумшуқ учун) бўлган элакда эланади. Элакдан ўтган порошокдаги зараркунандалар лупа орқали аниқланади.Агар элакдан ўтган қисмида 20 та кана бўлса - 1 даража.Агар элакдан ўтган қисмида 20 тадан ортиқ бўлса-ю колонна хосил қилмаган бўлса 2 даражали, агар каналар жуда кўп бўлиб, юришига жой қолмаган бўлса 3 даражали зарарланган ҳисобланади.Элакдан ўтган қисмда 1-5 та узун тумшуқ бўлса маҳсулот 1-даражали.Агар 6-10 та бўлса, 2 - даражали.Агар 10 тадан кўп бўлса 3-даражали, маҳсулот зарарланган ҳисобланади.Омбор зараркунандаларига қарши нам усулда ѐки газ бериб дезинфекция қилинади. Керосин, охак эмульсияси, NaOH ни 10-15% ли эритмалари қўлланилади.