Tema: Básekilesiwshi firma hám tarmaqtıń uzaq múddetli aralıqtaǵı teńsalmaqlıǵı hám tarmaq usınısı

4-súwret. Ideal diversifikaciyalawda paydanı kórsetiwshi grafik
MR (D) shekli shıǵınnan ústin bolǵanda firma óndiris kólemin asırıp óz paydasın arttıradı. Óndiristiń keńeyiwi Q_e ge shekem dawam etedi hám bul toshkada boladı, óndiris kólemin bunnan da keńeytse shekli shıǵın sheklı dáramatdan asıp ketkeni ushın firma paydası qısqaradı. Ulıwma payda endi shekli shıǵın menen talap sızıǵı ortasındaǵı shtrixlanǵan FEN maydanǵa teń.
Mısal: ayaq kiyim satıwshı hár bir ayaq kiyim satılıwınan 20% payda aladı. Satıwshı bazi bır xaridarlarǵa tovardı óz bahasıda satsa, basqa birine satǵanda óz úlesiniń bir bóleginen keshedi, nege degende, payda almaǵandan kóre hár bir ayaq kiyimnen 10% payda alıw onıń ushın afzalraq.
Eger bahalar diversifikaciyasi xaridarlar sanın asırsa, bundan satıwshılar da, xaridarlar da mápdar boladı. Demek ulıw abadanshılıq asadı.

5-súwret. Dáramatǵa baylanıslı bahalar diversifikaciyasi
Súwretde monopol baha P_m hám onnan joqarı bolǵan bahalarda tovar satıp alıwǵa qurbı jetbegen xaridarlar P_m den tómen bolǵan P₁ hám P₂ bahalarda tovardı satıp alıw múmkin boladı hám málim tutınıwshı artıqshalıǵına iye boladı.
Tutınıw kólemine qaray bahalar diversifikaciyasi. Bazı bir tovarlarǵa bolǵan talap sol tovardı islep shıǵarıw hám satıw asǵan sayın kemeyip baradı.

6-súwret. Elektroenergiyani tutınıw kólemine qaray bahanıń differenciyalanıwı
Elektroenergiyani islep shıǵarıw kólemin asırǵan sayın onıń qárejetleri kemeyip baradı hám bahalar differenciyasi bir tárepten tutınıwshiniń turmis dárejesin asırsa, ekinshi tárepten elektr energiyasin islep shıǵarıw kompaniyaniń ulıwma paydasın asıradı.
Súwretde elektrenergiya islep shıǵarıw kólemi asǵanda ATC hám MC lar kemeymekte. Birinshi basqıshta Q₁ kólemdegi elektr energiya eń joqarı P₁ bahada tutınıladı. Ekinshi basqıshda qosımsha ( muǵdarda elektrenergiya P₂ bahada tutınıladı. Eger elektrenergiya bir qiyli P_e bahada ornatılǵanda Q₂ kólemdegi elektrenergiya islep shıǵarıǵan bolar edi. Baha differenciyasinda óndiris kólemi Q₃ ge ósedi.