Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Baqanshaq

Baqanshaq spiralǵa uqsap 2,5 -3 márte oralıp, tóbesinde gúmbez payda etip, yaǵnıy baqanshaqqa uqsap tamamlanadı.
Baqanshaq (oram) tan baqanshaq boslıǵı ishine spiral súyek plastinkası shıǵadı, bul plastinka baqanshaq boslıǵın ekige: dálizge alıp kiriwshi dáliz záńgisi hám baqanshaq tesigi arqalı baraban boslıǵına alıp kiriwshi záńgige bólip jiberedi. Áne usı kanalda spiral túyinde jaylasqan. Spiral túyinnen shıǵıwshı baqanshaq nervtiń periferiyalıq ushları súyekten ibarat spiral plastinkadaǵı mayda kanalshalar arqalı ótip, Kortiev aǵzasına barıp tamamlanadı.
Baraban boslıǵına alıp kiriwshi zángi tesigi qasında mayda tesiksheler bolıp, bul tesiksheler baqanshaq suw jolınıń ishki tesigi esaplanadı. Baqanshaq suw jolınıń sırtqı tesigi sheke súyegi piramida tárizli ósimsheniń astınǵı júzinde jaylasqan.

Perdeli labirint

Perdeli labirint diywalı tutastırıwshı toqıma perdeden dúzilgen boslıq hám kanallardan ibarat, ol súyekli labirinttiń ishinde usı labirinttiń formasın qaytalap, boslıǵın qos qabat etip jatadı. Labirint ishinde limfa suyıqlıǵı aǵıp júredi. Perdeli labirint ishindegi suyıqlıq, endolimfa, perdeli labirint penen súyekli labirint ishindegi suyıqlıq perilimfa delinedi.
Perdeli labirint ishki qulaq dálizi tusında eki boslıqtı jatırdı hám qaltashanı payda etedi. Bul eki boslıq óz-ara baylanısta boladı. Yarım sheńber tárizli kanal ayaqlarınıń keńeyip ampula payda etken jerlerinde perdeden ibarat yarım sheńber tárizli kanallarda ampula payda etedi. Perdeden ibarat ampulalardıń, ishki júzlerinde ampula qırı bolıp, bul qırlar zonasında teń salmaqlılıq nerviniń aqırları baslanǵan.
Ulıwmalastırıp aytqanda, yarım sheńber tárizli kanallar teń salmaqlılıq aǵzası esaplanadı. Sheńberlerdiń, ampula bóliminiń ishki júzi jalpaq epiteliya menen qaplanǵan bolıp, jatır hám qaltasha zonalarınıń ishki tárepinde aq daqlar
payda etedi. Aq daqlar júzi silekey zat (otolitler) penen qaplanǵan mayda mikroskopiyalıq hák bóleksheleri otolitler hám statolitlerden ibarat.
Úshmúyeshlik formasına iye bolǵan baqanshaq kanalınıń joqarǵı (dáliz záńgisine qaraǵan) tárepi menen, astınǵı tárepi tiykarǵı plastinka menen shegaralanǵan bolıp, bul diywal bawırında esitiw apparatı Kortiev aǵzası jaylasqan. Tiykarǵı plastinkada birneshshe mıń fibroz talalar tartılǵan bolıp, bular Gelmgolts teoriyasına qaraǵanda hár qıylı dawıslardı túrlishe rezonanslaw xızmetin atqaradı. Tarlar ústinde Kortiev organnıń, epitelial kletkaları jaylasqan bolıp, olardıń arasında esitiw kletkaları bar.
Qulaqqa funktsionallıq jaqtan baha bergenimizde onı eki bólimge bóliwimiz múmkin.

1. 
   Qulaqtıń dawıs ótkeriwshi bólimi, buǵan sırtqı hám orta qulaq jatadı.
   
2. 
   Dawıstı seziw (qabıl etiw) bólimi, buǵan baqanshaq ishindegi Kortiev aǵza jatadı.