Тема: Анатомия панинин классификациясы рауажланыу тарийхы хам уйрениу методы

Júrektiń qaqpaqlarınıń (klapan) jumısı

Venalardıń bólmeshelerge kelip kiretuǵın jerleri sheńber tárizli bulshıq et talalarınan dúzilgen. Bólmeshelerdiń qısqarıwı usı jerden baslanǵanı ushın sheńber tárizli bulshıq et qısqarıp qandı venalarǵa ótkermey qoyadı. Bólmesheler qısqarǵan waqıtta olardıń ishindegi qan qaytıp venalarǵa óte almaǵanlıqtan bólmesheler menen qarınshalar arasındaǵı shatır tárizli qaqpaqlar ashılıp, qarınshalarǵa túsedi. Bunnan keyin qarınshalar qısqarǵanda olar ishindegi qan, qaqpaqlardı kóterip
bekitip qoyadı hám qan qaytıp bólmeshelerge ótpeydi. Sorıǵısh tárizli bulshıq etler qısqarıp, qaqpaq sińirlerin tartıp turǵanı ushın qaqpaqlar bólmeshe tárepke ashılıp ketpeydi. Nátiyjede qan bólmelerge óte almaǵannan keyin qarınshalar menen arteriyalar arasındaǵı yarımay qaqpaqlardı ashıp arteriyalarǵa shıǵadı. Qarınshalar bosaǵannan keyin arteriyalarǵa shıqqan qan qarınshaǵa túsiw ushın arqaǵa háreket etedi, lekin bul waqıtta yarımay tárizli qaqpaqlar bekitilip, qandı qarınshaǵa ótkermeydi.

Júrek tonları

Eger deni saw adamnıń kókiregine qulaq qoyıp esitip kórsek hár bir júrek tsikli dawamında eki túrli dawıs esitemiz. Bul dawıslar júrek tonları dep atalıp, shama menen 0,2 sekund dawam etedi. Bul ton júrek qarınshalarınıń qısqarıwı waqtında payda bolǵanı ushın ol sistolalıq ton delinedi. Bul tonnıń kelip shıǵıwına shatır tárizli qaqpaqlardıń bekitiliwi, olarǵa birigip turǵan sińirlerdiń tebreniwi sebep boladı. Ekinshi ton tınıq, jińishke hám qısqa bolıp, qarınshalardıń bosasıwı waqtında esitiledi hám diastolalıq ton delinedi. Bul ton 0.08 sekund dawam etedi.

Júrek bulshıq etleriniń qásiyetleri

Organizmnen ajıratıp alınǵan júrek bir qansha waqıt qısqarıwın dawam etedi. Organizmnen ajıratıp alınǵan organlardıń ózlerinde payda bolatuǵın zat almasıwınıń ózgeriwi nátiyjesinde sol organnıń islew qásiyetine avtomatizm delinedi.
Hár qanday haywanlardıń júregi hár qıylı avtomatizm qásiyetine iye. Eger baqanıń júregin kesip alıp, onı fiziologiyalıq eritpe menen toltırılǵan ıdısqa salıp qoyılsa bul eritpede baqa júregi uzaq waqıt qısqarıp turadı. Sonday-aq ıssı qanlı haywanlardıń júregin ajıratıp alıp, onıń aortası arqalı 38⁰C ısıtılǵan hám kislorod penen bayıtılǵan Ringer-Lokk eritpesi ótkerilip turılsa, ol waqıtta júrek uzaq waqıt qısqarıp turadı.