Технологияси

Вируслардан 
ҳоли 
(вируссиз) 
уруғчиликнинг 
хусусиятлари.
Картошкачиликда суғориладиган ер, ўғит, техника ва ишчи кучидан фойдаланиш 
самарадорлиги ҳамда олинадиган ҳосилнинг камида 30-40 % и уруғлик 
туганакларнинг сифати ва соғломлигига боғлиқ. 

---

104 
Фикримизча, республикада картошка, майдонини талаб даражасигача 
кенгайтириш ва ҳар гектардан етарли ҳосил олиш учун уруғчиликка, аниқроғи 
бирламчи, элита ва оммавий уруғчиликка катта эътибор бериш шарт. 
Картошка уруғлик туганаклари сурункасига бир неча (3-4) йилдан зиѐд экилса, 
иссиқ ҳарорат (25° дан юқори) туфайли сўрувчи ҳашаротлар (битлар, трипслар, 
цикада кабилар) зарарлаб, турли вируслар билан касалланади. Натижада 
ҳосилдорлиги ҳосил сифати, товарлик кўриниши бузилиб, экологик ва вирусли 
айниш рўй беради. Бунинг оқибатида ҳосилдорлик 20-70 % гача камаяди. Баъзи 
туплар эса умуман ҳосил тугмай ҳам қўяди. Шунинг учун жаҳон деҳқончилигида 
уруғлик картошка турли хил вируслардан соғломлаштирилади ва шу асосида 
вируслардан ҳоли уруғчилик ташкил этилади. Вируслардан ҳоли, соғлом картошка 
етиштириш фақат махсус биотехнологик лаборатория ва теплицаларда 
(иссиқхоналарда) амалга оширилиб, махсус танланган изоляцияланган далаларда 
алоҳида кўпайтирилади ва элита туганаклари олинади. 
Махсус лаборатория Самарқанд қишлоқ хўжалик институти ва Ўзбекистон 
сабзавот-полиз экинлари ва картошкачилик илмий-тадқиқот институтлари қошида 
ташкил этилган бўлиб, соғлом пробирка ўсимликлари ѐки микро-туганаклар 
етиштириб бериш имкониятига эга.
Эртаги картошка етиштириш технологияси.
Нав танлаш.
Эртаги картошкадан юқори ва сифатли ҳосил олиш энг аввало 
ўсув даври 70—90 кун бўлган тезпишар ва ўртатезпишар навлар; Белорусский 
ранний, Зарафшон, Невский, Детскосельский, Пирмунес, Огонѐк, Голландиядан 
келтирилган Сантэ, Романо, Марфона, Кондор, Бинелла, Космос, Германиядан 
келтирилган Ликария, Каратоп, Латона кабилар экилгандагина олинади. Ўртапишар, 
яъни ўсув даври 90 кун ва ундан зиѐд ўртапишар навлар эртаги картошка 
етиштиришга ярамайди. Чунки, уларда ҳосил тугиш ѐзнинг жазирама иссиқ 
кунларига тўғри келиб қолади.