Tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi “maktabgacha, boshlang‘ich va maxsus ta’lim metodikalari’’

Keling, birgalikda quyidagi savolga javob topaylik!

• Kasb nima?

• Kasb tushunchasi – bu maxsus tayyorgarlikni talab etuvchi, inson doim tajribadan oʻtkazuvchi va unga yashash uchun manba boʻlib xizmat qiluvchi mashgʻulotdir. Kasb bir xil faoliyat bilan shugʻullanuvchi kishilarni birlashtiradi va bu faoliyat ichida ma’lum aloqalar va axloq normalari oʻrnatiladi. Mutaxassislik – kasbiy ta’lim, tayyorgarlik yoʻli bilan oʻzlashtirilgan ish jarayonidagi maxsus bilimlar, koʻnikma va malakalar majmuasi boʻlib, ular u yoki bu kasb doirasida ma’lum faoliyat turini bajarish uchun zaruriy hisoblanadi. Mutaxassislik – kasb ichidagi kasbiy faoliyat turi boʻlib, u shaxsiy yutuqlarga yoki oʻziga xos vaziyatlar orqali umumiy natijalarga erishishga yoʻnaltirilgan boʻladi. Kasbiy faoliyat samaradorligining shartlaridan biri mutaxassisning kasbiy tayyorligi hisoblanadi.

• Kasbiy tayyorgarlik – maxsus nazariy bilim, amaliy koʻnikma va malakalar, shuningdek, ma’naviy-axloqiy sifatlarni oʻzlashtirish asosida shaxsning kasbiy faoliyatni olib borishga nisbatan fiziologik, psixologik va jismoniy tayyorgarlik darajasidir.
• “Kasbiy rivojlanish” tushunchasini nazariy va uslubiy tahlil qilish “rivojlanish” atamasini koʻrib chiqishni talab qiladi. Katta ensiklopedik lugʻat “Rivojlanish muntazam, yoʻnaltirilgan oʻzgarish deb tushuniladi, buning natijasida kasbning yangi sifat holati - uning tarkibi yoki tuzilishi paydo boʻladi.

• “Rivojlanish” kontseptsiyasining psixologik talqini odamning shaxsini oʻzgartirishga qaratilgan. Demak, “Qisqa psixologik lugʻatda rivojlanish – “sotsializatsiya (ijtimoyilashish) natijasida shaxsning tizimi sifatida shaxsning tabiiy oʻzgarishi jarayoni”. Kasbiy tayyorgarlikni shakllantirish – DTS talablari asosida shaxsda maxsus nazariy bilim, amaliy koʻnikma va malakalar, shuningdek, ma’naviy axloqiy sifatlarni shakllantirish, boʻlajak mutaxassisni kasbiy faoliyatni muvaffaqiyatli olib borishga nisbatan fiziologik, psixologik va jismoniy tayyorgarlash jarayonidir.

• Kasbiy moslashtirish – boʻlajak mutaxassisning kasbiy faoliyat talablarini oʻzlashtirishi, individualashuvi demakdir. Kasbiy koʻnikma va malakalar – amaliy faoliyat jarayonida paydo boʻladigan, shaxsning oʻzlashtirilgan kasbiy bilimlarini anglangan ish harakatlariga aylanishidagi avtomatlashgan usulidir.