Tayyorlash

---

1.2 LABORATORIYA MASHG’ULOTI
MAVZU: SUVLI SO‘RIM QURUQ QOLDIQNI ANIQLASH VA UNI 
TAYYORLASH. 
Ishning maqsadi: 
Suvli so‘rim quruq qoldiqni aniqlash va uni tayyorlash. 
 Material va jihozlar: 
Laboratoriya ishlanma, ma’ruza matni, tuproq, 
konussimon kolba, distirlangan suv, filtr qog‘oz, shtativ, tiqin.
 
Nazariy material:
Tuproq tarkibidagi suvda eriydigan mineral, organik 
birikmalaming umumiy miqdori quruq qoldiq deyiladi. Quruq qoldiq suvli 
so‘rimning bir qismini chinni idish (piyolacha) da bug’latish yoli bilan aniqlanadi. 
Quruq qoldiqni aniqlash tartibi:
Suvli so‘rimdan 20-25 ml olib quritilgan va og‘irligi ma’lum bo‘lgan chinni 
piyolachaga solinadi. So‘ngra piyolacha suvli bug‘latgich ustida suvi butunlay 
quruguncha qoldiriladi. Undan keyin piyolacha quruq qoldiq bilan termostatda 
105°C issiqda quritiladi va eksikatorda 2 soat chamasi sovutiladi. Quruq qoldiqli 
piyolachaning og‘irligi analitik tarozida aniqlangandan keyin, quruq qoldiqning 
foiz miqdori quyidagi formula bilan hisoblanadi:
bu yerda, Qq - quruq qoldiq (suvda eruvchan tuzlammg miqdori), %;
a - kosachaning quruq qoldiq bilan birgalikdagi og‘irligi, g; 
b - kosachaning sof og‘irligi, g;
E - suvli so‘rimning umumiy hajmi - 250 ml; 100 - oshirish koeffitsiyenti;
К - gigroskopik namlik uchun konstanta - 1,02;
M - bug‘latish uchun olingan suvli so‘rim hajmi, ml;
N-tuproq og’irligi, g. 
Xulosa
_______________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________