Tavakkalchilikni boshqarish

1.3 Tavakkalchiliklarni boshqarishning asosiy aksiomalari va tushunchalari

Tavakkalchiliklarni boshqarish aksiomatikasi tashkiliy tizimlarning dinamikasini o'rganishda ishlatiladigan qarama-qarshiliklarning muqarrarligi to'g'risidagi bayonotga asoslanadi. Tavakkalchiliklarni boshqarish kontseptsiyasiga moslashtirilgan ushbu bayonot quyidagicha shakllantirilgan: "tavakkalchilik-tavakkalchilik zonasi" menejment nazariyasining ideal toifasi mavjudligi "mutlaq tavakkalchilik zonasi" mutlaqo qarama-qarshi bo'lgan ideal toifaning mavjudligini aniq belgilab beradi.

"Tavakkalchiliksiz zona" ideal toifasi boshqaruv faoliyati uchun shartlarni belgilaydi, uning doirasida rejalashtirilgan harakatlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish ehtimoli 100% ni tashkil qiladi.
Unga qarama-qarshi bo'lgan "mutlaq tavakkalchilik zonasi" ideal toifasi rejalashtirilgan tadbirlarni bajarish ehtimoli nol bo'lgan sharoitlar bilan bir xil.
Yuqoridagi ikkala toifalar ideal deb hisoblanadi, chunki real boshqaruv faoliyatida ular belgilaydigan shartlar hech qachon yuzaga kelmaydi. Shu bilan birga, barcha amaliy boshqaruv holatlari aniq ikkita ko'rib chiqilgan ideal toifalar bilan cheklangan doirada joylashgan. Shunday qilib, "tavakkalchilik-tavakkalchilik zonasi" - "mutlaq tavakkalchilik zonasi" qarama-qarshi tomonlar muqarrarligi to'g'risidagi bayonot tavakkalchiliklarni boshqarishning birinchi va asosiy aksiomi sifatida ko'rib chiqilishi mumkin.
Tavakkalchiliklarni boshqarishning ikkinchi aksiomasi sifatida, tavakkalchiliklarning universalligi to'g'risidagi qoidani ajratib ko'rsatish mumkin, unga muvofiq, u yoki boshqa darajadagi tavakkalchiliklar doimo tashkilotning tashqi va ichki muhiti faoliyatining barcha elementlari va sohalarida mavjud.
Boshqacha qilib aytganda, boshqaruv tizimining har qanday elementlariga va iqtisodiy tashkilot faoliyatining har qanday turlariga nisbatan har doim rejalashtirilgan tadbirlarning bajarilmasligi yoki lozim darajada bajarilmasligi ob'ektiv ehtimoli mavjud.
Tavakkalchiliklarni boshqarishning uchinchi aksiomasi quyidagicha aniqlanishi mumkin: har qanday tavakkalchiliklar faqat fazoda va vaqt ichida yuzaga kelishi, rivojlanishi va ishlashi mumkin. Aniqrog'i, tavakkalchiliklar har doim ma'lum bir jug'rofiy hududda va ma'lum vaqt davomida mavjuddir.
Tavakkalchiliklarni boshqarishning to'rtinchi aksiomasining mohiyati quyidagilardan iborat: har qanday tavakkalchilik o'z ichki makoniga va vaqtiga ega. Bu shuni anglatadiki, har qanday tavakkalchiliklar faqat cheklangan hududda yuzaga kelishi va ma'lum vaqt davomida mavjud bo'lishi mumkin.
Tavakkalchiliklarni boshqarishning beshinchi aksiomasi quyidagi mazmunga ega: tavakkalchiliklarning muddati cheksiz katta bo'lishi va nolga teng bo'lolmasligi kerak.