«tastiyiqlayman»

LPO nın’ a’h’miyetli ayrıqshalıg’ına to’mendegiler jatadı:
- LPO – 02 bag’ınıshlı protsess bolıp, biraq LPO gipoksiyada, ishemiyada, ortalıq kislorod kontsentratsiyası pa’seygende aktivlesedi.
- protsess tezligi tek g’ana zatlardın’ baslang’ısh h’a’m son’g’ı kotntsentratsiyasına baylanıslı bolıp qalmaydı, al lipidli radikalllardın’ – aralıq baylanıslırının’ quramınada baylanıslı boladı;
- LPO tezligi ortalıqta prooksidantlardın’ qatnasına baylanıslı boladı (o’zgermeli valentliliktegi metall ionları Fe2+, kislorodtın’ aktiv forması, mısalı N2O2 h’a’m t.b.).
- LPO tezligi ortalıq temperaturasına baylanıslı boladı (Q10> 5);
LPO intensivligi antioksidant sisteması aktivligine baylanıslı boladı. Antioksidantlar (AO) - ximiya ta’biyatındag’ı h’a’r kıylı ken’ klasstag’ı birikpelerden bolıp, shınjırlı protsess stadiyasında LPO nı toqtata aladı.
Antioksidantlarg’a fermentativli AO lar (superoksiddismutaza, katalaza, peroksidazı), fermentli emes AO lar (pa’s molekulyarlı) (askorbat, α-tokoferol i dr.), o’zgermeli valentliliktegi metallardı baylanıstırıp turıwshı, sonın’ menen LPO aktivlesiwin aldın alıwshı(desferal, etilendiamintetraatsetat-EDTA).o’zgermeli komplekson birikpelerden ibarat
LPO stadiyaları:
LPO rawajlanıw protsessi 4 stadiyag’a bo’linedi:
1. İnitsiatsiya yamasa shınjırdın’ payda bolıwı. LPO nın’ quwatlı induktorı gidroksilli radikallar (ON*) bolıp tabıladı.
LH + OH• → L• + H2O
2. Shınjırdın’ dawamı.
L• + O2 → LO2•
LO2• + LH → LOOH + L•
3. Shınjırdın’ tarmaqlanıwı. Bul stadiyada o’zgermeli valentlilikke iye metallar qatnasıadı h’am protsess tezligi 10 ma’retebege artadı.
LOOH + Fe2+ → LO• + OH‾ + Fe3+
4.Shınjırdın’ u’ziliwi
L• + L• → L-L
LO2• + LO2• → LOH + L=O + O2 + hῡ↑
Bul reaktsiya disproportsiyalaw yamasa kvadrat u’ziliw reaktsiyası dep ataladı, na’tiyjede organikalıq spirt, keton payda boladı h’a’m jarıqlıqtın’ kvantları ko’rinedi. Bul reaktsiya LPO nı alıp baratug’ın h’a’lsiz jaqtılanıw yamasa xemilyuminestsentsiya protsessi ushın u’lken u’les qosadı.
Shınjırdın’ u’ziliw stadiyasında h’a’r kıylı anioksidantlar qatnasadı:
L• + InH → LH + In•, bunda
InH – antioksidant bolıp, In• erkin radikal jag’dayg’a o’tedi h’a’m basqa antoksidantlar ta’repinen qayta tiklenedi