«tastiyiqlayman»

14- su`wret. Baqanin` baltir bulshiq etinin` ha`reket potentsialin mikroelektrod ja`rdeminde jazip aliw qurilmasinin` sxemasi.
M-mikroelektrod; I-indifferent elektrod.



15 – su`wret. Kletka ishki mikroelektrodi ja`rdeminde jazip aling`an ha`reket potentsialinin` sxemasi.
Ta`jriybeden aling`an mag`liwmatlar koordinata sistemasina tu`siriledi yag`niy abstsissa ko`sherine minutlarda ko`rsetilgen waqit, ordinata ko`sherine bolsa millivol`tlarda ko`rsetilgen jaraqatlaniw potentsialinin` ma`nisleri jaziladi. Grafiklerde eritpelerdin` almastiriliw waqitlari strelkalarda ko`rsetiledi.
Esletpe.
1. Bulshiq et ha`m siyle (bint) qurg`ap qalmaslig`i ushin olar fiziologiyaliq eritpe menen izg`arlap turiliwi sha`rt.
2. Eritpeler almastirilg`anda bulshiq et gezektegi eritpe menen shayiliwi sha`rt.
3. O`lshew jumislari baslaniwdan aldin, bulshiq ettin` polyarliq halati aniqlang`an boliwi sha`rt.
Jumis orinlanip bolg`annan son` grafikaliq mag`liwmatlar tiykarinda jumis boyinsha tiyisli juwmaqlar shig`ariladi.

№ 13- LABORATORIYA JUMISI

ELEKTROKINETIKALIQ JAG`DAY. DROJJANIN` ELEKTROFORETIKALIQ TEZLIGIN HA`M POTENTSIALIN ANIQLAW

Jumistin` maqseti: Tiri ob`ektlerdin` elektrokinetikaliq qa`siyetlerin drojja kletkalari misalinda u`yreniw.
Jumisqa kerekli materiallar: mikroskop, okulyar-mikrometr, mikroelektroforez ushin kamera, UIP-2 markadag`i kernew deregi, vol`tmert, milliampermetr, reostat, eki klemmali gilt, 3%-li xlor natriy eritpesindegi agar-agar eritpesi.



11- Su`wret. Mikroelektrforez ushin kameranin` ko`rinisi


Jumisti orinlaw ta`rtibi. 1. 9 ml, 8%-li saxaroza ha`m 1 ml bufer eritpesinen aralaspa tayarlanadi. Tayarlang`an eritpege drojdin` bir bo`legin qosip, jaqsilap aralastiriladi. Aling`an suspenziyani mikroelektroforez kamerasina ornalastiriladi. Elektrodlar agar-agar ko`pirshesi arqali suspenziya menen kontaktleniwi kerek. Sonin` menen qatar elektr shinjirinda u`zilistin` bolmawin tekseriw sha`rt.
2. Kamerani mikroskop astina qoyiw ha`m fokusta drojja kletkalarin tabiw.
3. Elektr tarmag`in qosiw ha`m onin` kernewdi ko`rsetiwshi pribor strelkasin 150 V qa shig`ariw.
4. Eki klemmanin` birewine giltti qosiw ha`m reostat ja`rdeminde shinjirda 2-8mA toqti ornatiw. Elektrodlar arasindag`i kernew ma`nisin fiksatsiya qiliw.
5. Drojja kletkalarinin` ha`reket tezligin ha`m bag`itin aniqlaw.
Diqqat: ha`reket bag`darin aniqlawda mikroskop inversiyasin este tutiw kerek.
Okulyar-mikrometr shkalasinin` bo`liniw aralig`i 0,1 mm ge ten`. Drojja kletkalarinin` ha`reket tezligin ha`r qiyli 15; 30; 45; 60; 75 V kernewlerde aniqlawg`a boladi ha`m o`lshew jumislari ha`r bir kernew ushin 5 retten kem bolmawi kerek. Kernewdin` o`zgerisi reostat ja`rdeminde o`zgertiw menen a`melge asiriladi.
6. Aling`an mag`liwmatti kestege tu`siriledi, kernewdin` ha`r bir ma`nisi ushin drojja kletkalarinin` ortasha ha`reket tezligi ha`m ζ-potentsiali esaplanadi.
7. Kletkalardin` hareket tezliginin` kernewge g`a`rezlilik grafigi siziladi.

№ 14- LABORATORIYA JUMISI