Tasdiqlayman: O`ib direktor o`rin bosari Sana IX- sinflar

Q
uyi darajadagi dasturlash tillari kompyuter qurilmalari bilan bevosita bog‘liq bo‘lib, buyruqlar maxsus raqamlar (kodlar) yordamida yoziladi.
Dastur tuzishni osonlashtirish maqsadida in­son tiliga yaqin bo‘lgan buyruqlar tizimini tuzish va qo‘llash masalasi qo‘yildi va hal etildi. Bu kabi dasturlash tillari o‘rta darajadagi dasturlash tillari (ba’zan assemblerlar) deb yuritila boshlandi. Bunday tillarga AVTOKOD-BEMSH, AVTOKOD-MADLEN va boshqalar kiradi. Ular BESM-6, Minsk-22, Minsk-32, IBM-360 elektron hisoblash mashinalarida ishlatildi.
Yuqori darajali dasturlash tilla­ridagi ko‘rsatmalar inson tiliga yaqin bo‘lgan so‘zlar majmuidan iborat. Ular yordamida amallarni bajarish quyi darajadagilaridan ko‘ra yengil bo‘lib, biror maxsus ko‘rsatma bo‘lmasa, dasturchidan adreslar, qurilmalar bilan bevosita bog‘liq axborotlarni bilish talab etilmaydi. Bu tilda tuzilgan dasturlarni translyatorlar deb nomlanuvchi maxsus dasturlar kompyuterlar bajara olishi uchun raqamli ko‘rinishga o‘tkazib beradi.
Quyidagi jadvalda dasturlash tili rivojlanishi tarixidan qisqacha ma’lumot berilgan.

Dasturlash tili	Yaratilgan yili		Dasturlash tili	Yaratilgan yili
Plankalkyul	1946		PL/1,Beysik	1964
Qisqa kod	1949		Algol W	1965
Assembler «Edsak»	1950		Logo	1967
AO	1950		Algol 68	1968
Avtokod «Madlen»	1953		APL	1969
Tezkor kodlash	1955		Paskal	1970
A-2, Flou-metik	1956		Fort	1971
IPL-1, Mat-metik	1957		Prolog, Si	1972
Fortran	1958		Ada	1972
Algol 58	1959		Smoltok	1980
APT, LISP, Kobol, Algol-60	1960

Bugungacha yaratilgan dasturlash tillaridan keng tarqalgani va ko‘p foydalanilayotgani Paskal dasturlash tilidir.
Mavzuni mustahkamlash va yakunlash:
O‘quvchilarga darslikdagi savollar orqali murojaat etiladi va interfaol usulda mavzu mustahkamlanadi.
Uyga vazifa: 1. Darslikdagi 1-, 3-mashqlar.2*. Darslikdagi 2-mashq.
Tasdiqlayman O`IB direktor
o`rinbosari________________________
Sana _____________IX- sinflar


____ dars. Paskal dasturlash tili va uning alifbosi


Dars maqsadi:
O’quvchilarga Paskal dasturlash tili va uning alifbosi, dasturlashning integrallashgan muhiti haqida tushuncha berish.
Darsning ta`limiy vazifasi: O`quvchilarga mustaqil fikrlashni o`rgatish
Darsning tarbiyaviy vazifasi: O`quvchilarning vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash:
Darsning rivojlantiruvchi vazifasi: O’quvchilarni kompyuter savodxonligini oshirish
Uslub: Ma’ruza va amaliyot.
Shakl: Savol – javob, kichik guruhlarda ishlash.
Vosita: Elektron resurslar, darslik va ko’rgazmalar
Usul: slayd materiallari
Nazorat: og’zaki, savol-javob va kuzatish.
Baholash: Rag’batlantirish, 5 ballik reyting tizimi asosida.


Asosiy tushunchalar:
Dasturlash tilining alifbosi, konstanta (o’zgarmas), o’zgaruvchi, algebraik ifoda, operator, funksiya va protsedura, nishon, modul. Integrallashgan muhit.
Tashkiliy qism:

34. 
    salomlashish
    
35. 
    davomatni aniqlash
    
36. 
    siyosiy daqiqalar
    

O’quvchilar bilan o’tgan mavzuni savol javob va test usulida takrorlash, uyga berilgan topshiriq va vazifalarni tekshirish hamda baholash