Хисоб сиёсати
51. Субъектнинг хисоб сиёсати ушбу стандартнинг 16-50-бандларида келтирилган тамойиллар асосида белгиланиши лозим.
Хисоб сиёсати хўжалик юритувчи субъект молиявий хисоботни тайёрлаш ва тузиш учун фойдаланадиган махсус тамойилларни, конвенцияларни, тартиб ва амалий ёндашувларни ифодалайди.
52. Хисоб сиёсати молиявий хисобот барча макбул БХМСларни кўлланиш асосида тузиладиган тарзда ташкил этилиши керак. Махсус талаблар бўлмаган такдирда молиявий хисобот:
52.1. Фойдаланувчилар эхтиёжи учун ахамиятли;
52.2. Шу жихатдан ишончли бўлиши керак:
52.2.1. Субъект фаолияти ва молиявий холатининг барча натижаларини холисона кўрсатиши;
52.2.2. Факат юридик шаклдан иборат бўлмай, вокеалар ва операцияларнинг иктисодий мохиятини акс эттириши;
52.2.3. Холис (бегараз) бўлиши ва мажбурий бўлмаслиги;
52.2.4. Холисликка зарар етказмаган холда эхтиёткор бўлиши;
52.2.5. Барча мухим жихатлари тўла (тугалланган) бўлиши, яъни субъект хўжалик фаолиятининг барча фактларини тўла акс эттириши лозим;
52.3. Фаолияти ўхшаш бошка субъектлар молиявий хисоботи билан таккосланадиган;
52.4. Тушунарли бўлиши керак.
53. Субъектнинг аник бир йўналиш (масала) бўйича хисоб сиёсатини шакллантиришда, бухгалтерия хисобини ташкил этиш, юритиш ва хисобот тузиш чогида Ўзбекистон Республикасининг бухгалтерия хисобига оид конунларига амал килиш керак.
54. Махсус БХМСлар йўк бўлса, субъект рахбари хўжалик юритувчи субъектнинг молиявий хисоботидан фойдаланувчиларга энг фойдали ахборот берадиган хисоб сиёсатини ишлаб чикиш чогида ўз карорларидан фойдаланишга хаклидир.
Ўз карорларидан фойдаланиш жараёнида рахбар куйидагиларни кўриб чикади:
54.1. Бундай масалалар хусусида БХМСнинг талаблари ва кўлланмаларини;
54.2. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан эълон килинган хар кандай бошка ахборотни;
54.3. Активлар, мажбуриятлар, даромадлар ва харажатлар учун акс эттириш ва ўлчашнинг Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан белгилаб кўйилган мезонларини;
54.4. Сармояларнинг асосий жахон молия бозорлари кабул килган тармок иш тажрибасини.
55. Хўжалик юритувчи субъектнинг хисоб сиёсати хўжалик юритувчи субъект рахбарининг тегишли ташкилий-фармойиш хужжатлари (буйрук, фармойиш ва бошкалар) билан расмийлаштирилиши керак.
Хисоб сиёсатини шакллантириш чогида субъект танлаб олган бухгалтерия хисобини юритиш усуллари тегишли ташкилий-фармойиш хужжати чикарилган йилдан кейинги йилнинг 1 январидан бошлаб кўлланилади, хисобот йили давомида янги ташкил этилган хўжалик юритувчи субъектлар бундан мустаснодир.
Айни пайтда бу усуллар хўжалик юритувчи субъектнинг барча таркибий бўлинмаларида (жумладан, алохида балансга ажратилган бўлинмаларида) уларнинг каерда жойлашганидан катъи назар кўлланилади.
Янги ташкил этилган хўжалик юритувчи субъект танлаб олган хисоб сиёсатини ушбу бандга мувофик молиявий хисобот биринчи марта эълон килингунга кадар, лекин давлат рўйхатидан ўтиб юридик шахс хукукини олган кундан бошлаб 90 кундан кечиктирмай расмийлаштиради. Субъект танлаб олган хисоб сиёсати юридик шахс хукукини олган (давлат рўйхатидан ўтган) кундан бошлаб кўлланиш мумкин бўлган сиёсат хисобланади.
56. Хисоб сиёсати таквимий йил давомида ўзгармайди.
Хўжалик юритувчи субъектнинг хисоб сиёсатини куйидаги холларда ўзгартиришга йўл кўйилади:
56.1. Субъект кайта ташкил этилганда (кўшилганда, ажралиб чикканда, бирлашганда);
56.2. Мулк эгалари алмашганда;
56.3. Ўзбекистон Республикаси конунларида ёки Ўзбекистон Республикасида бухгалтерия хисобини тартибга солувчи меъёрий тизимда ўзгаришлар бўлганда;
56.4. Бухгалтерия хисобининг янги усуллари ишлаб чикилганда.
Хисоб сиёсатининг ўзгартирилиши асослаб берилиши ва ушбу стандартнинг 55-моддасида кўзда тутилган тартибда расмийлаштирилиши керак.
Хисоб сиёсатида Ўзбекистон Республикаси конунларидаги ўзгаришлар билан боглик бўлмаган ўзгаришларнинг окибатлари субъектнинг бухгалтерия хисобини юритишнинг ўзгартирилган усуллари кўлланила бошлаган вактдаги (ойнинг биринчи кунида) текширилган маълумотлар асосида киймат жихатидан бахоланиши керак.
Do'stlaringiz bilan baham: |