Tarmorlarni rejalashtirish 12 bob indd

6.7. 100 BASE-FX uskunasi
Shisha tolali kabellarni 100BASE-FX segmentida ishlatili-
shi tarmoq uzunligini sezilarli darajada uzaytiradi, shuningdek, 

---

– 130 –
elektr yo‘nalishlardan holi bo‘lish, hamda uzatiladigan axborot 
maxfiyligini ta’minlash imkoniyatlarini beradi. 
100BASE-FX uskunalari 10BASE-FL uskunasiga juda 
ham yaqin. Xuddi shuningdek, bu yerda ham «Passiv yulduz» 
topologiyasidan foydalanilgan, ikkita ikki yoqqa yo‘naltirilgan 
shisha tolali kabel yordamida komp’yuterlarni konsentrator-
larga ulash orqali (6.20-rasm) tarmoq hosil qilinadi.
Tarmoq adapterlari bilan kabellar o‘rtasidagi alohida 
chiqarilgan transiver ham o‘rnatilishi mumkin. 10BASE-FL 
segmenti kabi, shisha tolali kabellar adapterga (transiverga) 
va konsentratorga SC, ST yoki FDDI raz’emlari yordamida 
ulanadi. ST raz’emida bayonetli mexanizmi bor, qolgan SC va 
FDDI raz’emlarini ulanishi oddiy.
6.20-rasm. 100BASE-FX tarmog‘iga komp’yuterlarni ulash. 
Komp’yuter bilan konsentrator o‘rtasidagi kabelning mak-
simal uzunligi 412 metrni tashkil etadi, lekin bu chegaralanish 
kabel sifatiga bog‘liq emas. Kabel uzunligining chegaralanish 
sababi vaqt nisbatiga bog‘liq. Standart talabigi ko‘ra yorug‘liq 
to‘lqin uzunligi 1,35 mkm bo‘lgan multimodli yoki bir modli 
kabel qo‘llaniladi. Segmentda va raz’emlarda signal quvvatining 
yo‘qolishi 11 dB dan oshmasligi lozim. Shu jumladan, kabelda 
1 kilometr masofaga 1-5 dB yo‘qotish, raz’emda esa 0,5-2 dB 
yo‘qotish bo‘ladi (raz’em sifatli o‘rnatilgan hol uchun).
– 131 –
Fast Ethernetning boshqa segmentlari kabi 100BASE-FX 
segmentida ham tarmoq butunligini nazorat qilish ko‘zda 
tutilgan. Aloqa yo‘li butunligi yorug‘lik diodlari «Link» yoni-
shi orqali ma’lum bo‘ladi.
Nazorat uchun savollar
10BASE5 uskunasi nimalardan iborat?
1. 
Adapter yo‘g‘on kabelga qanday ulanadi?
2. 
Komp’yuterlarni qalin kabelli tarmoqqa qanday ulanadi?
3. 
10BASE2 uskunasi nimalardan iborat?
4. 
Adapter ingichka koaksial kabelga qanday ulanadi?
5. 
Ingichka kabelning kamchiliklari nimalardan iborat?
6. 
10BASE-T uskunasi qanday uskuna va qaysi hollar uchun 
7. 
qo‘llaniladi?
Tarmoq abonentini o‘ralgan juftlik bilan qanday ulanadi?
8. 
RJ-45 raz’em tuzilishini tushuntiring.
9. 
10BASE-T segmentining to‘g‘ri va chorraha kabellarini ulanish 
10. 
sxemasini chizib bering.
10BASE-T tarmoq komp’yuterlari qaysi sxemada ulanadi?
11. 
10BASE-FL uskunasi nima?
12. 
10BASE-FL da adapter va konsentrator qanday ulanadi?
13. 
100BASE-TX standartida komp’yuterlarni ulash sxemasini tu-
14. 
zing.
100BASE-T4 vazifasi nimalardan iborat?
15. 

---

– 132 –