Tarixiy o‘lkashunoslik” fanidan o‘quv – uslubiy majmua

Antropologiya arxeologik qazishmalar jarayonini paleoantropologik ma’lumotlar yig‘ish va ularni tadqiq etishni talab etadi. Ma’lumki, antropologlar turli tarixiy davrlarga oid insoniyat madaniy moddiy makonlarini o‘rganishlari natijasida ularning tashqi qiyofalarini tiklab, qaysi antropologik irqqa oid ekanligini aniqlaydilar. Antropologiya odamning kelib chiqishi va evolyusiyasi, odamzod irqining paydo bo‘lishi haqidagi fan hisolanadi. Antropologiyaga oid ma’lumotlar bundan bir necha ming oldin bo‘lganiga qaramay u fan sifatida XIX asrning ikkinchi yarmida shakllana boshladi.
Antropologiya bir qancha qismlarga bo‘linadi odam marfologiyasi, antropogenez, irqshunoslik. Marfologiya odamning jismoniy tuzulishidagi belgilarning yosh, jinsi, kasb va tashqi sharoitiga qarab o‘zgarishini o‘rganadi. Irqshunoslik odamzod irqlarining kelib chiqish davri va sabablarini, ularning er yuzi bo‘ylab tarqalishini hamda etnogeniz masalalarini aniqlashga yordam beradi. O‘lkamiz o‘zining geografik o‘rniga ko‘ra o‘tmishda irqiy va etnik jarayonlarni boshidan kechirgan, shuningdek, qo‘shni xalqlarning madaniy jarayonlarini o‘rganishda muhim ahamiyat kasb etgan.
Etnografiya (yunon, etnos «xalq», grafo – «yozaman», etnik birlik, xalq, elat haqida ma’lumotlar;) xalq, urfodatlari, moddiy va ma’naviy madaniyati xo‘jaligi, diniy e’tiqodlari, folklor va hokazolarni o‘rganadi. Etnografiya ko‘p qirrali ijtimoiy fan bo‘lib, uning tadqiqot obe’kti xalq va elatdir. Xalq, qabila va urug‘ nomlari, inson qo‘li va aql -zakovati bilan yaratilgan mehnat qurollari va buyumlar, kishilar ongida, shuningdek, og‘zaki va yozma adabiyotda saqlanib qolgan o‘tmish urf-odat va an’analari, turmush tarzi etnografik manba hisoblanadi. Hozirgi vaqtda etnografiyaning diqqat markazida murakkab etnik jarayonlar, xalq va elatlarning, umumiy va o‘ziga xos jihatlarini tadqiq etish muhim hisoblanadi. Etnografiya qadimgi ajdodlarimizning o‘tmishdagi etnik jarayonlari, maishiy turmush va ma’naviy madaniyat izlarini hamda hususiyatlarini ham o‘rganadi.