Tarix kafedrasi

Mardikorlikka olish – 1916 yil 25 iyunda rus podshosi Nikolay IIning «Imperiyadagi rus bo‘lmagan erkak aholini harakatdagi armiya rayonlarida mudofaa inshootlari va harbiy aloqa yo‘llari qurish uchun zarur bo‘lgan boshqa har qanday ishlarga jalb qilish” haqida e’lon qilgan farmonining mahalliy xalq ichidagi atamasi. Ushbu farmonga ko‘ra, Sibir, O‘rta Osiyo, Qozog‘iston va Kavkazorti xalqlaridan 19 yoshdan 43 yoshgacha bo‘lgan 400 ming kishi safar qilinishi rejalashtirilgan. Jumladan 50 ming nafar Farg‘ona viloyatidan, 87 ming nafar Sirdaryo viloyatidan, 88 ming nafar Samarqand viloyatidan mardikor olish e’lon qilindi. Natijada 1916 yil 4 iyuldan boshlab mardikorlikka olishga qarshi mahalliy aholining ommaviy harakatlari boshlandi.

Mang‘itlar – XVII asrning ikkinchi yarmidan Buxoro davlatida hokimiyat tepasiga kelgan sulola. Bu sulolaning asoschisi Rahim biy ibn Hakimbiy ibn Xudoyorxon bo‘lib, u 1756 yilda sayyidlar, xo‘jalar va ruhoniylar tomonidan Buxoroda xon qilib ko‘tarilgan bo‘lsa-da, o‘zini “noib ul-hukumat” (hokim o‘rinbosari) deb atagan. 1875 yilda Shohmurod «amir (ul-mo‘minin)» unvoni bilan Buxoro taxtiga o‘tirgan. Amur Shohmuroddan so‘ng Buxoro taxtini amir Haydar, amir Husayn, amir Umar, amir Nasrulloh, amir Muzaffar, amir Abdulahad, amir Olimxonlar boshqarganlar. Amir Muzaffar davrida Buxoro amirligi Rossiyaning vassaliga (1868 y.) aylandi. Oxirgi hukmdor amir Olimxon 1920 yilda bolsheviklar tomonidan taxtdan tushirildi. Olimxon 1944 yil 29 aprelda Afg‘onistonning Qobul shahrida vafot etgan va o‘sha yerda dafn etilgan.