Tarix-7 2017.(Uzb). indd

sulola bosh ch iligid agi o ‘g ‘uz qabilalarining Old O siyo-
ga yirik harbiy yurishlari XI asrdan boshlab kuchayadi.
Ichki ziddiyatlardan zaiflashgan Sharqiy R im imperiyasi
ko‘chm anchi turk qabilalari hujumlariga qarshilik ko‘rsata
olm aydi. V izantiyaning y o llan m a q o ‘shini esa Saljuqi­
ylar sulton i Alp Arslon lashkari to m o n id a n 1071-yild a
M ansikert jangida tor-m or etiladi. Imperator Roman IV
D iogen jan gd a asir olin a d i. Bu m a g ‘lu b iyatd an s o ‘ng
vizantiyaliklar deyarli qarshilik ko‘rsata olmaganligi tufayli
ko‘p sonli turkiy qabilalar Kichik Osiyoga y o ‘l oladi.
Saljuqiylar davlati — Saljuqiylar sulolasi boshqargan
davlat (1038—1308). U nga Saljuqning nevarasi Sul-
ton T o ‘g ‘rulbek asos solgan.
Ijtimoiy tuzum. O ‘g ‘uzlar bu paytda urug‘-jamoachilik-
n in g in q ir o z i v a m u lk iy ta b a q a la r n in g b o s q ic h id a
yashaganlar. XI asr oxirida K ichik Osiyoni deyarli to ‘liq
bosib olgan o ‘g ‘uzlar unda o ‘zlarining qator amirliklarini
tuzadilar. Amirlar rasman Saljuqiylar sulolasi hukmronli-
gini tan olsalar-da, amalda o ‘z mulklarini mustaqil bosh-
qarganlar.
A yni shu paytdan k o ‘ch m an ch i turkiy qabilalarning
o ‘troq turm ushga o ‘tish i 
bosh lan ad i. O ‘troqlash ayot-
gan turklar o ‘lkaning tub aholisi kabi deh q on ch ilik va
hunarmandchilik bilan shug‘ullana boshlaydi. Bu jarayonlar
XII—XIII asrlarda saljuqiylarda ham yer egaligiga asoslan-
gan davlatning uzil-kesil shakllanishiga olib keladi.
M am lakatda shakllangan yirik yer egaligi va soliqlar
tiz im i Sharqdagi islo m d avlatlarin ik id an deyarli farq
qilmagan. Ahamiyatli jihati, saljuqiylarda davlat yerlarining

---

1 2 2