Songai davlati

Namangan davlat universiteti ijtimoiy fanlar fakulteti
Tarix yoʻnalishi TRX-BU-20 guruh talabasi Ergasheva
Dilafruzning jahon tarixidan tayyorlagan mustaqil
ishi

MAVZU:


SONGAI DAVLATI

REJA:

I.Kirish
II.Asosiy qism

1.Songai imperiyasining tashkil topishi
2.Songai imperiyasining madaniyati va imperiyasi
3.Songai imperiyasining iqtisodiyoti va shaharlar
III. Xulosa

Songai imperiyasi (shuningdek, tarjimasi Songhay ) g'arbiy hukmron davlat edi . O'zining eng yuqori cho'qqisida u Afrika tarixidagi eng yirik shtatlardan biri edi . Shtat o'zining etakchi etnik guruhi va hukmron elitasi Songhai nomidan kelib chiqqan tarixnavislik nomi bilan mashhur . Sonni Ali tashkil Gao'nun bir Songai davlat XI-asrdan beri va Gao atrofida mavjud bo'lgan bo'lsa-da, imperiya poytaxti deb. Imperiyaning boshqa muhim shaharlari Timbuktu va Djenne edi, mos ravishda 1468 va 1475 yillarda zabt etilgan, bu erda shaharga asoslangan savdo rivojlangan va janubda shimoliy Akan shtati Bonoman joylashgan .  Dastlab imperiyani Sonnilar sulolasi ( taxminan 1464 – 1493) boshqargan bo‘lsa, keyinchalik uning o‘rnini Askiya sulolasi (1493–1901) egallagan.
XIII asrning ikkinchi yarmida Gao va uning atrofidagi mintaqa muhim savdo markaziga aylandi va kengayib borayotgan Mali imperiyasining qiziqishini tortdi . XIIIasr oxirlarida Mali Gaoni bosib oldi. Gao XIVasr oxirigacha Mali gegemonligi ostida qoladi. Mali imperiyasi parchalana boshlaganida, Songhai Gao ustidan nazoratni qayta tikladi. Keyinchalik Songhai hukmdorlari zaiflashgan Mali imperiyasidan Songhai hukmronligini kengaytirish uchun foydalandilar.
Sonni Ali hukmronligi ostida Songhai hududi, boyligi va kuchi bo'yicha Mali imperiyasidan o'zib ketdi, Mali imperiyasining keng hududlarini o'zlashtirdi va eng katta darajaga etdi. Uning oʻgʻli va vorisi Sonni Baru (1492–1493) imperiyaning unchalik muvaffaqiyatli hukmdori boʻlmagan va shuning uchun otasining generallaridan biri boʻlgan Muhammad Ture (1493–1528; Askiya deb atalgan) tomonidan agʻdarilib , siyosiy va iqtisodiy boshqaruvni asos solgan. butun imperiya bo'ylab islohotlar.
Askiya vorislarining qator fitnalari va toʻntarishlari imperiyani tanazzul va beqarorlik davriga olib keldi. Askiyaning qarindoshlari imperiyani boshqarishga urindilar, biroq imperiya ichidagi siyosiy betartiblik va bir qancha fuqarolar urushlari, ayniqsa Askiya Ishoq I (1539–1549) shafqatsiz hukmronligi davrida imperiyaning tanazzulga uchrashini taʼminladi . Askiya Dovud (1549-1582/1583) davrida imperiya barqarorlik davrini va qator harbiy muvaffaqiyatlarni boshdan kechirdi. O'sha paytda Marokash sultoni Ahmad al-Mansur imperiya tuz konlaridan soliq tushumlarini talab qilgan.
Askiya Dovud bunga javoban sultonni rozi qilish maqsadida ko‘p miqdorda oltin sovg‘a qilib yuboradi. Askiya Ishoq II (1588-1591) Askiya Dovud vafotidan keyin uzoq davom etgan sulolaviy kurashda hokimiyat tepasiga keldi. U imperator Songhai imperiyasining oxirgi hukmdori bo'lardi. 1590-yilda, al-Mansur imperiyasi so'nggi qo'zg'olonlardan foyda oldi va amri ostida qo'shin yubordi Judar posho uchun Songai zabt va nazorat qilish uchun Trans-Saxara savdo yo'nalishlar. Tondibi jangidagi halokatli mag'lubiyatdan so'ng (1591) Songhai imperiyasi quladi.